İpek Yolu İktisadı ve Paralarının Gelişimi

Authors : İbrahim ONAY

Pages : 1-26

Doi:10.32449/egetdid.481439

View : 11 | Download : 15

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma ipek yolunun açılması sonrası gelişen iktisadi gelişmeleri ve bu gelişmelerin en önemli unsuru olan parayı konu edinmektedir. Çin’de Han Hanedanlığı zamanında, İpek yollarının açılması önemli iktisadi gelişmelere neden olmuştur. İpek yolu üzerinde etkin olan veya katkısı bulunan devrin önemli güçleri siyasi veya iktisadi maksatlarla karşı karşıya veya yan yana gelmişlerdir.  Bu ticari ağ sayesinde dünyanın bu bölümünde para ekonomisi gelişmiş, altın, gümüş bakır ve bronzun maddi değerleri daha net biçimde ortaya konmuştur. Bunlardan imal edilen madeni paralar ve çeşitli eşyalar para olarak kullanılmıştır. İpek ise başlangıçtan itibaren ipek yolu denen ticari yolların en makbul ve geçerli parası olmuş, etkisini ve yolculuğunu Çin’den başlayarak Hindistan’a ve Bizans’a kadar genişletmiştir. Bu ticari rotalarda pamuk ve tahıl gibi diğer ürünlerin de ara mal olarak kullanıldığı görülmektedir. Uluslararası bir ticari ağ olan İpek yollarının iktisadi ve siyasi tarihi ile gelişimi bu paralar üzerinden anlaşılabilir. Türkistan coğrafyasının vaha kentleri olan Hotan, Kuça, Turfan gibi bölgelerde ve tüm ipek yolunda bu paraların izleri sürülebilir. Hindistan üzerinden ve Roma’dan gelen altın paralarla, Part’ların ve Sasanilerin gümüş paraları, Çinlilerin ipeğiyle, bakır ve bronz paraları birer döviz hükmünde olmuşlardır. Bu paralar maddi değerleri yanında etki alanları ve nitelikleri bakımından da değerlendirilmelidir. İpek yolu tarihinin daimi bir parçası olan Türkler ise en başından itibaren ticarette daha çok takas usulünü benimsemişler ve ipeği para olarak kullanmayı seçmişlerdir. Akhunlar ve Gök-Türkler madeni paralar basmışlar fakat genel olarak ipek konusundaki iktisadi kazançla ve ticari yolların siyasi hakimi olmakla ilgilenmişlerdir. Uygurların Çin’deki devletlerle olan iktisadi ilişkileri ise bu devletleri mali açıdan zor durumda bırakmış ve Çin’de bono denilebilecek başka finansal malzemelerin kullanılmasına neden olmuştur. 
Keywords : Ekonomi, altın, gümüş, bakır