Kırgızistan ve Türkiye Sahası Atasözlerindeki At ve İnsan Benzeşimlerinin (Analojilerin) Sosyokültürel Temelleri

Authors : Ahmet KESKİN

Pages : 163-188

Doi:10.32449/egetdid.713244

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2020-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Kırgızistan ve Türkiye sahası atasözlerinde at ve insan arasında kurulan ilişkilerden doğan benzeşimler insert ignore into journalissuearticles values(analojiler); ve bu benzeşimlerin ortaya çıkmasına yol açan sosyokültürel etkenler incelenmiştir. Bu doğrultuda konuyla ilgili yapılan kısa bir girişin ardından ilk olarak atın Türk kültür tarihinde ve düşünce sisteminde, özellikle de Türk halk anlatılarında ve atasözlerinde nasıl yer almış olduğu konusu değerlendirilmiştir. Çalışmanın devamında, Türk atasözlerinde at ve insan arasında kurulan benzeşimler, bu benzeşimlere yol açan başlıca sosyal, psikolojik ve kültürel etkenlerle bunların edebi, estetik ve felsefi temelleri Kırgızistan ve Türkiye sahası atasözü metinleri arasından seçilen yüz örnek metin dikkate alınarak değerlendirilmiştir. Seçilen örnekler aracılığıyla at ve insanın bir arada yer aldığı atasözlerinde yiğitlik ve kahramanlık, kadın ve erkek ilişkileri, aile ve akrabalık, dostluk ve komşuluk, görgü ve ahlak kuralları, sağlık ve ölüm başta olmak üzere çeşitli konuların, topluma ve insana dönük çeşitli bilgi ve tecrübelerin, sosyal ve kültürel değerlerin at ve insan arasında kurulan benzeşimler aracılığıyla nasıl aktarılmış olduğu konusu incelenmiştir. Böylece atın Türk dünyası ortak kültüründe, inançlarında, folklorundaki algılanış biçimleri ile bunun sosyokültürel temelleri, Türkiye ve Kırgızistan atasözleri örnekleminden hareketle aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Türk dünyası atasözleri, at ve insan, analoji, sosyokültürel temel