Buddhalar ve Bodhisattvalara Yakarışı Konu Alan Eski Uygurca Fragmanlar

Authors : Uğur UZUNKAYA

Pages : 387-409

Doi:10.32449/egetdid.1161782

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Eski Uygurca, dinî ve din dışı konulu eserlerden oluşan bir yazınsal geleneğe sahiptir. Dinî konulu eserler söz konusu olduğunda Budizm, Manihaizm ve Nasturi Hristiyanlığa ilişkin metinler öne çıkmaktadır. Bir diğer yandan din dışı konulu metinleri genel olarak sivil belgeler, mektuplar ve tıp vb. konulu metinler oluşturmaktadır. Dinî edebiyat içerisinde en büyük pay Budizm’e aittir. Budizm birçok ekolü ve Sanskritçe Budist külliyata ilişkin birçok metniyle Eski Uygur edebiyatında kendine yer edinmiştir. Günümüzde Budist Uygur edebiyatına ilişkin müstakil metinler yanında hangi metne ait olduğu henüz belirlenemeyen metin parçaları da mevcuttur. Bu yazıda bugün Berlin Turfan Koleksiyonu’nda U 3318 insert ignore into journalissuearticles values(T III M 239);, U 3313 insert ignore into journalissuearticles values(T III [M] 234; T III M 234.501);, U 3303 insert ignore into journalissuearticles values(T III M 219); ve U 2460 insert ignore into journalissuearticles values(T II 581); arşiv numaralarıyla korunan, şimdiye kadar neşredilmemiş ve Buddhalara ve Bodhisattvalara ilişkin yakarışı konu alan fragmanların neşri gerçekleştirilecektir. Bu fragmanların katalog bilgileri Göttingen Bilimler Akademisi’nin insert ignore into journalissuearticles values(Akademie der Wissenschaften zu Göttingen); Almanya’daki Doğu Yazmalarının Kataloglanması insert ignore into journalissuearticles values(Katalogisierung der Orientalischen Handschriften in Deutschland); projesi kapsamında hazırlanan çevrimiçi katalogda yer almaktadır. Bu çalışmada ele alınan fragmanların fiziksel özellikleri ile içeriklerine ilişkin özelliklerini ihtiva eden kısım S. C. Raschmann tarafından hazırlanmıştır. Bu yazıda yukarıda bahsi geçen Eski Uygurca fragmanların yazı çeviriminin, harf çevirisinin, Türkiye Türkçesine aktarımının, metne ilişkin açıklamalarının ve analitik dizin ile sözlüğünün sunulması amaçlanmıştır.
Keywords : Eski Uygurca, Budizm, Buddha, Bodhisattva, metin neşri