Karaçay-Malkar Türkçesi Atasözlerinde Bağımlı, Basit Kelime Gruplarının Kullanımı

Authors : Saniye Aybüke Vardar

Pages : 623-648

Doi:10.32449/egetdid.1330421

View : 58 | Download : 89

Publication Date : 2023-12-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Söz diziminin inceleme alanına dâhil olan kelime grupları ile ilgili farklı birçok çalışma bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda araştırmacılar farklı tanım ve tasnifler ortaya koymuştur. Bu çalışmada kelime grupları Türkoloji’de kullanılan geleneksel tasniflerden birtakım farklılıklara sahip Sovyet ekolü çerçevesinde şekillenmiş yapısal-gramatik plana (birleşen ögelerin sayısı, temel ögenin sözcük türü, ögeler arası bağlantı yöntemi, söz dizimlik bağlantı tipi) ve işlevsel-semantik plana (söz dizimsel işleve) göre incelenmiştir. Bu çalışmada Karaçay-Malkar Türkçesindeki atasözleri ile ilgili eserler taranarak çalışmada kullanılacak veriler elde edilmiştir. İlk aşamada içinde bağımlı kelime grubu bulunduran atasözleri tespit edilmiştir. Sonrasında, tespit edilen bağımlı kelime grupları öge sayısına göre incelenip basit kelime grupları ayrılmıştır. Ayrılan basit kelime grupları temel ögenin sözcük türüne ve kelime grubunun söz dizimindeki görevine göre tasnif edilmiştir. Son aşamada ise kelime grubunu meydana getiren ögelerin birbirleriyle olan bağlantı yöntemleri incelenerek yapı tipleri tespit edilmiştir. İncelenen atasözlerinde, basit kelime gruplarında 23 farklı yapı tipi tespit edilmiştir. Bu incelemeler sonucunda, özellikle isimlik kelime gruplarının basit yapılar içinde daha sık kullanıldığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, basit kelime gruplarında sıralanma ilişkisiyle kurulan kelime gruplarının, diğer yöntemlerle oluşturulan grup sayısından daha fazla olduğu belirlenmiştir.
Keywords : Kelime grupları, söz dizimi, Karaçay Malkar Türkçesi, öbek