Çin Devletinin Uygur Türklerine Yönelik Bölgesel Milliyet Özerklik Söylemi

Authors : Adilcan Eruygur

Pages : 439-465

Doi:10.32449/egetdid.1527949

View : 19 | Download : 19

Publication Date : 2024-12-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Çin Halk Cumhuriyeti’nin Uygur Türklerine yönelik bölgesel milliyet özerklik söylemini incelemeyi hedeflemektedir. Çin hükümeti, resmi söylemlerinde sıkça Uygur Türklerinin özerkliğini desteklediğini belirtse de, bu iddianın uygulamada ne kadar geçerli olduğu ciddi bir incelemeyi gerektirmektedir. Bu makalede, bölgesel milliyet özerklik kavramının tarihsel ve teorik temelleri ele alınacak, Çin’in Uygur Türklerine yönelik politika ve uygulamaları detaylı olarak incelenecektir. Ayrıca, resmi söylem ile uygulama arasındaki uyumsuzluklar ve çelişkiler ortaya konarak, Çin devletinin bölgesel milliyet özerklik anlayışının gerçekte ne olduğu gözler önüne serilecektir. Çalışmanın ilk bölümünde, bölgesel milliyet özerklik kavramının teorik çerçevesi ve tarihsel gelişimi üzerinde durulacaktır. Bu çerçevede, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşundan itibaren etnik milliyetler politikasının evrimi ve özerklik ilkelerinin resmi belgeler ve yasal düzenlemeler ışığında nasıl şekillendiği incelenecektir. Ardından, Çin’in resmi kaynaklarını temel alarak, Çin hükümetinin milliyet özerklik söylemi kapsamında Uygur Türklerine yönelik politikaları detaylandırılacaktır. Sonraki bölümde, Çin hükümetinin uygulamaları bilimsel raporlar, gözlemler ve uluslararası medya kuruluşlarının edindiği bilgiler ışığında incelenecek ve bu söylemlerin sahadaki gerçeklerle nasıl çeliştiği ortaya konulacaktır. Çin hükümetinin uluslararası arenada özerklik iddialarını nasıl savunduğu ve bu iddiaların gerçekte ne kadar geçerli olduğu tartışılacaktır. Örneğin, Çin’in Doğu Türkistan’daki kültürel, sosyal ve ekonomi uygulamalarının özerklik ilkesine hizmet edip etmediği veya bunların asimilasyon politikalarının bir parçası olup olmadığı sorgulanacaktır.
Keywords : Uygur Türkleri, bölgesel milliyet özerklik, Çin Halk Cumhuriyeti, dil ve kültürel haklar, merkeziyetçilik