HACI BEKTAŞ VELİ’NİN MESAJI VE BEKTAŞİLİĞİN GÜÇLENMESİNDE ETKİLİ OLAN DİNAMİKLER

Authors : Uğur KÜÇÜKÖZYİĞİT

Pages : 227-239

View : 8 | Download : 6

Publication Date : 2014-12-03

Article Type : Research Paper

Abstract :13. ve 14. yüzyıl Anadolu toprakları için Moğol istilası, Selçuklu devletinin yıkılışı, Anadolu beyliklerinin ortaya çıkışı ve Osmanlı’nın yükselişi gibi tarihi olayların hızla geliştiği çalkantılı bir dönem oldu. Yaşanan dalgaların sarstığı toplumsal hayat, Anadolu’da yeni düzenleyici rolleri de zorunlu kılıyordu. Nitekim Anadolu sufizminin en önemli temsilcileri olan Yesevilik, Kalenderilik, Haydarilik, Ahilik, Babailik gibi akımlar bu dönemde yaygınlaştı ve toplumu düzenleyen yeni aktörler olarak ön plana çıktı. Hacı Bektaş Veli’nin öncülüğündeki Bektaşilik düşüncesi de bunlardan biridir. Anılan dönemde topluma yön veren birçok düşünce akımı günümüzde etkinliğini tamamen yitirmiş durumdadır. Buna karşın Bektaşilik, kültürel yapımızdaki varlığını halen canlı bir şekilde sürdürmektedir. Hacı Bektaş Veli’nin vefatının üzerinden geçen sekiz yüzyıl, onun verdiği mesajların, çağdaşlarından çok daha kalıcı, yaygın ve etkili bir toplumsallaşma başarısı gösterdiğini ortaya koymuştur. Bu çalışma Bektaşiliğin gösterdiği başarıyı, ortaya çıktığı dönemin koşulları, mesajının içeriği ve tarikatın kullandığı yöntemler açısından incelemektedir
Keywords : Bektaşilik, Hacı Bektaş Veli, Moğol, Sufizm