IRAK-DİYALE İLİNİN HANEKİN İLÇESİNDE ZİYARET YERLERİ KUTSAL MEKÂNLAR VE BU YERLER ETRAFINDA OLUŞAN İNANÇ VE PRATİKLERDE ESKİ TÜRK İNANÇLARININ İZLERİ

Authors : Necdet Yaşar BAYATLI

Pages : 109-118

View : 11 | Download : 12

Publication Date : 2013-01-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih boyunca Irak coğrafyası, Türk devletlerinin önemli bir parçasını teşkil etmiştir. Bu coğrafyada Abbasî’ler, İlhanlılar, Celayirliler, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Osmanlılar olmak üzere altı büyük Türk devleti kurulmuştur. Birinci Dünya Savaş’ndan bu yana Türkiye’den uzak düşen ve nüfusları iki ile iki buçuk milyon civarında tahmin edilen Irak Türkmenleri, Kerkük başta olmak üzere Irak coğrafyasının çeşitli yerleşim birimlerinde yaşamaktadır. Bu yerleşim birimlerinden biri de Diyale ilinin Hanekin ilçesidir. Bu ilçede halk tarafından çeşitli niyet ve dilekler için ziyaret edilen makam, yatır ve kutsal mekânlar bulunmaktadır. Veli, sahabe, imam ve ermiş kişilere ait olan bu kutsal mekânlara gelen ziyaretçiler, kurban kesmek, adak adamak, kına sürmek, saçı saçmak, bez bağlamak, kilit takmak, taş dolandırmak vb. gibi bir takım pratik ve uygulamalar icra etmektedir. Söz konusu pratik ve uygulamalar, eski Türk inançlarından olup günümüzde daha çok İslamî motif ve unsurlarla süslenerek yaşatıldığı görülmektedir. Bu çalışmada adı geçen ilçede bulunan ziyaret yerleri ve bu yerler etrafında oluşan inanç ve icra edilen pratik ve uygulamalarda eski Türk inançlarının izleri üzerinde durulacak ve söz konusu mekânlar yatır ve makamlar hakkında bilgi verilecektir. Bununla birlikte çalışmanın sonunda saha çalışması sırasında çekilen fotoğraflar eklenecektir.
Keywords : Irak Türkmenleri, Hanekin, Eski Türk İnançları, Ziyaret Yerleri