Ahi Evran’ın Menkabevi Hayatına Dair Bilinmeyen Bir Eser: “Menâkıb-ı Ahî Cihân-ı Nasreddîn Ahi Evran”

Authors : M.fatih KÖKSAL

Pages : 83-108

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2013-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Menkabeler, bir toplumun kültür ve inanç tarihinin tespiti hususunda son derece önemli kaynaklardır. Bir şahsa ait pek çok menkabenin bir arada anlatıldığı eserlere “menâkıb” veya “menâkıbnâme” diyoruz. Konu edilen zatın bütünüyle kerametlerinden bahseden menâkıblar olduğu gibi o şahsın bir nevi kişisel tarihi denilebilecek kadar gerçek hayat izlerinin yoğun olduğu menâkıblar da vardır. Fütüvvet kurumunun Anadolu’daki kurucusu olarak bilinen Ahi Evran-ı Velî’nin menkabevi hayatında dair, başta Hacı Bektaş Velî Vilayetnâmesi olmak üzere türlü kaynaklarda bilgiler mevcuttur. Bugüne kadar doğrudan Ahi Evran’ın menâkıbından bahseden, her ikisi de mesnevi tarzında yazılmış iki eser biliniyordu. Bu yazıda, bu iki eserde yer alanlardan çok farklı menkabeleri barındıran ve Ahi Evran’la ilgili literatürde kullanılmadığını ve bilinmediğini tespit ettiğimiz bir eser tanıtılacaktır. Tam adı Menâkıb-ı Ahî Cihân-ı Nasreddîn Ahi Evran olan bu eser ise mensur olup yazarı meçhul, 8 varaklık 16 sayfa küçük bir risaledir. Buna rağmen Ahi Evran’ın hem menkabevi hem de gerçek hayatına dair başka kaynaklarda yer almayan bilgileri içeren eser, Yapı Kredi Bankası Kütüphanesi’nde bulunan Burgazî Fütüvvetnamesi’nin sonunda yer almaktadır. Yazıda menkıbe kavramına kısaca değinildikten sonra, Ahi Evran’ın menkabevi hayatına dair eserler ve yapılan çalışmalardan söz edilecektir. Daha sonra eser tanıtılacak ve tam metni yayımlanacaktır.
Keywords : Ahi Evran, Ahilik, Fütüvvet, Menkıbe, Menâkıb