Bâtıni Düşüncede Tevil ve Nusayrîlik

Authors : Abdulmuttalip ARPA, Kasım ERTAŞ

Pages : 287-304

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2013-01-15

Article Type : Review Paper

Abstract :İslam dünyasında uzun bir zaman adından söz ettiren konulardan biri de kuşkusuz Bâtıniliktir. Gizli olan şeylerin iç yüzünü bilenler için kullanılan Bâtınilik, her zâhirin bir bâtını olduğu ve Kur’ân’daki her âyetin de bir yorumu bulunduğunu ileri sürerek bunun da, ancak Tanrı ile aralarında gizli bir sır ve özel bir bağ bulunan mâsum imamın bildiğine inanan grupları ifade etmek için kullanılmıştır. Kur’ân’daki her ayetin bir yorumu olduğu görüşünden hareketle Bâtınilerde yorumun sınırı ve ölçüsü yoktur. Bu düşünceye göre Peygamber, ayetlerin zâhirini yani görünür anlamlarını ifade etmiştir, imamlar ise bu ayetlerin gerçek anlamlarına vâkıftır. Bu açıdan Kur’ân’ın gerçek anlamını bilen, ondaki Bâtıni anlamlara vâkıf olan imamdır. Başlangıçta Caferîlik ve İsmailîlik ile vücut bulan Bâtınilik düşüncesi İslam dünyasında çeşitli isimler altında tezahür etmiştir. Bu kapsamda ortaya çıkan ve bu gün de varlığını devam ettiren bir Bâtıni akım da Nusayrîliktir. Bu çalışmada öncelikle İslam düşüncesinde tevil düşüncesinin ilk ortaya çıkışı ve bu kavramın Sünnî ve Bâtıni düşüncede nasıl algılandığı ve kullanıldığı üzerinde durulacak; ardından Nusayrîlik akımının kısa bir tanıtımı, genel olarak itikâdî düşünceleri ve bu düşüncelerinin oluşumunda kullanılan tevil yöntemlerinin yapısı ve boyutları ortaya konmaya çalışılacaktır.
Keywords : İslam, Bâtınilik, Nusayrîlik, Tevil