Safevîlerin Ehl-i Sünnet Karşıtı Politikaları

Authors : Halil İbrahim BULUT

Pages : 15-30

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2015-12-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Safevîler, başlangıçta Sünnî bir tarikat iken zamanla Şiîleşmiş ve dönemin siyasi çalkantılarındanda faydalanarak devletleşme sürecini gerçekleştirmiştir. Bir tarikat yapılanması olarakyola çıkan Safevîler, zamanla şeyhlikten şahlığa geçebilmeyi başarmışlardır. Kurucu şahsiyetlerive dayandıkları halk kesimi itibarıyla Türkmen olmaları Osmanlı-Safevî ilişkileri açısındanayrı bir ehemmiyet taşımaktadır. Hoca Ali’den itibaren hızla Şiîleşen Erdebil Tekkesi, Şahİsmail’in önderliğinde Safevî Devletini kurmuş, sonra da hâkim olduğu bölgelerde Şiîliğinyaygınlaşmasını hedeflemiş ve bunun için ciddi gayretler göstermiştir. Safevîlerin Şiîleşmeve Şiîleştirme faaliyetleri sadece sahip oldukları İran coğrafyasıyla sınırlı kalmamış aynı zamandaAnadolu’da da etkili olmuştur. Nitekim 1500’lü yıllara kadar Sünnî bir coğrafya olanİran’da Safevîlerin şiddet, baskı ve yıldırma politikalarının neticesinde Şiîlik hâkim mezhepolmuştur. Öte yandan Safevîler, Anadolu’yu ele geçirmek için de Şiîlik propagandalarınaağırlık vermişler; Şahkulu ve Nur Ali Halife gibi isyan hareketlerinden ayrı olarak, dini, ekonomik,sosyal ve kültürel sahalarda pek çok faaliyet gerçekleştirmişlerdir. Aşağıda önceliklekonuya giriş mahiyetinde olmak üzere Safevî tarikatının kuruluşu ve gelişimi, Şah İsmail’iniktidara yükselişi ve Safevî–Osmanlı ilişkileri kısaca ele alınacak, bilahare Safevîlerin Şiîliğiyayma girişimleri sırasında Sünnîleri zorlama, inşadü’l-menakıb, Şiî ezanı, sebbü’s-sahabe vb.uygulamaları hakkında bilgi verilecektir.
Keywords : Safevîler, Şiî politikalar, Ehl i Sünnet, Osmanlı Safevî ilişkileri, Şah İsmail