Göroğlu Destanında Mistik ve Hami Yardımcılar: Hazreti Ali, Kalenderler, Erenler, Aksakallar

Authors : Naile ASKER

Pages : 95-110

View : 14 | Download : 4

Publication Date : 2021-03-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Göroğlu Destanı Türkmen epik geleneğinde çok önemli bir yer tutan kahramanlık destanıdır. Bu destan Doğu ve Batı versiyonu olarak iki büyük sahaya ve yüzlerce kola varyant bölünmüş Köroğlu Destanının Türkmen sahasındaki varyantıdır. Coğrafi tasnifine göre Doğu versiyonuna giren, bu versiyonun hacim ve içerik olarak en büyük varyantı olan Göroğlu Destanı, mitolojik yanlarıyla da hayli farklıklık göstermektedir. Destanda olağanüstü doğumla dünyaya gelen başkahramanın sihirli güçleri ve yardımcıları mevcuttur. Destanın bütün anlatılarında doğumundan ölümüne kadar kahramanın yanında olan bu hayali hami güçlerin başında Hazreti Ali gelmektedir. Genellikle destanın birçok varyant ve metninde Hazreti Ali adı açık olarak kullanılmaz, bu ad Şah-ı Merdan, Şir Hüda Pir vs. olarak mistik perde arkasına saklanır. Bundan başka destanda Hızır karakerine rastlamakyatız ki bu da zaman zaman Hazreti Ali karakteriyle eş değer tutulmaktadır. Göroğlu Destanı başka hamiler olan kalenderler, erenler, aksakallar vs. mistik karakterlerle de zengindir. Bütün bu mistik karakterlerin görevi destan boyu Göroğlu’nu korumak, ona hamilik etmek ve zor durumlarında manevi ve fiziksel olarak yardımına gelmektir. Bu çalışmada kısaca Köroğlu Destanının Doğu versiyonuna ait olan Türkmen sahası Göroğlu Destanının gelişim tarihî hakkında bilgi verilecek, destanın mitolojik yönünden, mistik karakterlerinden ve onların başkahramana hamiliğinden bahsedilecektir.
Keywords : Göroğlu Destanı, Hazreti Ali, Kalenderler, Erenler, Aksakallar, Mitoloji