YEDİ SAYISININ KÜLTÜREL ARKAPLANI ÇERÇEVESİNDE GARÎBNÂME MESNEVİSİ’NİN YEDİNCİ BÖLÜMÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Sevda ÖNAL KILIÇ

Pages : 111-132

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2018-06-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, yedi sayısının kültürel arka planı çerçevesinde, Âşık Paşa’nın Garîbnâme mesnevisinin yedinci bölümünün incelenmesi amaçlanmaktadır. Sayılar ve sayı sembolizmi, insanlık tarihinin ilk dönemlerinden itibaren kültür ve düşünce dünyasında yer edinmiş, içerdikleri kavramsal ve sembolik anlamlarıyla din, mit, kültür, sanat ve geleneğin ayrılmaz parçaları olmuşlardır. İnsanoğlu tarafından sayılara yüklenen niceliksel, sembolik, ontolojik ve metafizik anlamlar sözlü ve yazılı bütün kültür kaynaklarında, özellikle dini metinler ve mitik anlatılarda bulunmaktadır. Bu doğrultuda sayılar ve sayı sembolizmi, anlatımı tamamlayıcı ve destekleyici unsurlar olarak edebi metinlerin de kültür kaynakları arasında yer alır. XIV. yüzyıl Anadolu edebiyatının mistik şairlerinden biri olan Âşık Paşa’nın Garîbnâme mesnevisinin düzenleniş ve anlam dünyasının en göze çarpan motiflerinden biri de sayılardır. Eserin özellikle yedinci bölümü, yedi sayısının sahip olduğu kültürel arka planı ortaya çıkaran bir anlatıma sahiptir. Çalışmada Garîbnâme mesnevisinin yedinci bölümü gerçek, sembolik, ontolojik ve mistik yönleriyle ele alınmış, yedi sayısının anlam dünyasının metnin anlam dünyası üzerindeki etkileri incelenmiştir. Eserde yedi sayısının teolojik, mistik ve kozmogonik arka planını ortaya çıkaran kaynaklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda bu kaynakların anlatımı için tercih edilen alegorik benzetmeler ve hikâyeleme teknikleri üzerinde durulmuştur.
Keywords : Âşık Paşa, Garîbnâme, sayı sembolizmi, yedi