BATI’DA YESEVÎLİK ÇALIŞMALARI

Authors : Nadirhan HASAN

Pages : 151-168

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2013-01-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk sufiler silsilesinin başı olan Pîr-i Türkistan Hoca Ahmed Yesevî, yüzyıllardır Türklerin manevi hayatında kalıcı bir iz bırakan önemli simalardan biridir. Türk Tasavvuf Edebiyatının kurucusu olarak dilimizin, edebiyatımızın ve kültürümüzün gelişmesine büyük katkı sağlayan bu ulu şahsiyetin hayatı, öğretisi ve hikmetlerine olan ilgi, henüz o hayattayken görülmeye başlanmıştır. Bunun neticesinde Sufi Muhammed Danişmend 12. yy. , Mevlana Safiyuddin Koylakî 12. yy. , Feridüddin-i Attar 12-13. yy. , İmam Sıgnâkî 13-14. yy. , İshak Ata 14. yy. , Ali Şir Nevaî 15. yy. , Fahreddin Ali Safi 15. yy. , Fazlullah Ruzbihân İsfehanî 16. yy. , Hasan Hâce Nisârî 16. yy. , Hazinî 16. yy. , Âlim Şeyh Azizân 17. yy. , Şeyh Zinde Ali 17. yy. , Muhammed Şerif Buharî 17. yy. , Haririzade 17. yy. , Ali 17. yy. , Lahorî 18. yy. , Seyyid Ahmed Merginanî 19. yy. , Hüseyin Vassaf 19-20. yy. , Köprülü 20. yy. v.b. birçok yazar ilmî, tarihî, tasavvufî ve edebî eserlerinde Hoca Ahmed Yesevî ve muakkiplerinin hayat hikâyeleri, eserleri, görüşleri, Yesevîlik kâideleri hakkında geniş bilgi vermişlerdir. Son yüzyıllara doğru Doğu halkları gibi Batılı bilim adamları da Yesevîlik konusunu merak etmişlerdir. Büyük Pîr’in ve onun öğretilerini devam ettiren mutasavvıfların yaşayışlarını ve düşüncelerini anlatan kitap ve makaleler yazmışlar, eserlerinden parçalar çevirmişlerdir. Bununla birlikte Türkistan’da bulunan kutsî türbesine ilmî seyahatlar düzenlemişlerdir. Bu yazımızda konuyla ilgili Batı’da yapılan bu çalışmaları tanıtıp onlardan kısaca bahsedeceğiz.
Keywords : Hoca Ahmed Yesevî, hikmet, Batı, Türkistan, tasavvuf, Yesevîlik, kitap, makale, çeviri, çalışma