Köprülü’de Bir Gönül Ocağı: Hacet Baba Tekkesi

Authors : Fahri MADEN

Pages : 37-70

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2020-03-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Balkanlar Bektaşiliğin yayıldığı önemli coğrafyalardan biridir. İslam’ın Alevi-Bektaşi yorumu XIII. yüzyıldan itibaren bu coğrafyada temsil edilmeye başlamıştır. Köprülü Veles , Bektaşiliğin yoğun olarak benimsendiği Makedonya bölgesinde yer almaktadır. XVIII. yüzyılın ikinci yarısında burada faaliyete geçirilen Hacet Baba Tekkesi kasabanın biraz dışında bulunuyordu. 1826 yılında Bektaşilik yasaklandığında bu tekkede yıktırılarak mal varlığı devlet tarafından müsadere edilmişti. Böylece geniş binaları ve müştemilatı ile sadece bir dini inanç merkezi değil, çevre köylerdeki çiftlikleriyle önemli bir tarım ve ziraat merkezi de tarihten silinme tehlikesi yaşamıştır. 1831 yılında Nakşi tekkesine dönüştürülmeye çalışılan Hacet Baba Tekkesi XIX. yüzyılın son çeyreğinde yeniden Bektaşilerin idaresine geçmiştir. Bu dönemde ve devam eden yıllarda tekkede Hasan Baba ve oğulları ile Hüseyin Hüsni Erdikut Baba gibi tanınmış simalar postnişinlik yapmıştır. Balkan Savaşlarında Köprülü Veles şehrinin Osmanlı idaresinden çıkmasına kadar canlılığını koruyan Hacet Baba Tekkesi’nden günümüze hiçbir iz kalmamıştır. Tekke arazisi üzerinde bugün hastane binası bulunmaktadır. Bu çalışmada Balkanlar’da Bektaşiliğin önemli merkezlerinden biri olan Köprülü Hacet Baba Tekkesi’nin tarihi başta arşiv kayıtları olmak üzere ana kaynaklar ve araştırmalar ışığında ele alınmıştır. Ayrıca tekkeyle ilgili arşiv belgelerinin orijinal görüntüleri ve günümüz harflerine çevirileri ekler kısmında verilmiştir. Bu çalışmanın yapılmasında günümüze hiçbir izi kalmamış Hacet Baba Tekkesi’nin tarihi sürecinin daha önce bilimsel bir makalede ele alınmaması etkili olmuştur.
Keywords : Balkanlar, Makedonya, Köprülü Veles, , Bektaşilik, Hacet Baba