TÜRKMENLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜNE DAIR BIR KESIT; ERSARI BAY VE MUINÜ’L MÜRID

Authors : Selcen ÖZYURT ULUTAŞ

Pages : 117-130

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya tarihinde, toplumları ve onların kaderlerini etkileyen olaylar hayli nadirdir. Bu bakımdan Türklerin İslamiyet’i kabulleri başta Ortadoğu olmak üzere Avrupa’nın ve dahi dünya tarihini şekillendiren ender olaylardandır. Ancak bu süreç yani Türklerin İslamiyet’i tanımaları ve kabul süreçleri çok katmanlı bir konudur. Zira kadim bir kültürün mensubu ve mirasçısı olan Türklerin İslamiyet ile tanışmaları, inançlarında köklü değişimi kabulleri dikkatle tetkike muhtaçtır. İlgili konuya dair farklı çalışmalar yapılsa da cevabı halen tam olarak verilememiş birçok soru araştırılmayı beklemektedir. Öte yandan dinin bireysel yönü kadar toplumsal boyutu olması hasebiyle İslamlaşmanın yaşandığı devrin siyasi ve askerî şartları Türklerin İslamiyet’i kabullerinde çok önemli olmuştur. Çalışmaya konu olan Ersarı Bay ve onun ricasıyla yazılan Muinü’l Mürid adlı eser işte Türklerin bu süreçlerine önemli bir ışık tutmaktadır. Türkmenlere yolbaşçılık yapan ve bugün nüfusları bir buçuk milyona yaklaşan Ersarı Boyunun mensupları onun liderliğine ve aldığı kararlara halen minnettardır. Çünkü Ersarı Bay’ın, Moğol seferleri sonrası oluşan hercümerç içerisinde aldığı kararlar binlerce insanın hayatını kurtarmasına vesile olmuştur. Cengiz Han’ın batı seferleri sonucu oluşan yeni siyasi ve sosyal yapıyı en doğru şekilde okuyan Ersarı Bay, yalnızca kendi boyu için değil Türk tarihi içinde kıymetli bir eserin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Çalışmamızda XII. yüzyılın şartları, Moğol akınlarının sonuçları ve Ersarı Bay’ın tarihi şekillendiren kararını nasıl aldığına bakılacaktır. Akabinde de Muinü’l Mürid aracılığı ile konar-göçer Türkmenlere İslamiyet’in nasıl anlatıldığı tetkik edilecektir.
Keywords : Türkmen, Ersarı, Moğol, Muinül Mürid, İslamiyet, Orta Asya