ŞİÎ NİZARİ MEZHEBİ İMAMI III. AĞA HAN’IN I. DÜNYA SAVAŞI YILLARI FAALİYETLERİ

Authors : Gülsüm POLAT

Pages : 55-74

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2013-12-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Şiî İsmailî mezhebinin kırk sekizinci lideri olan III. Muhammed Şah Ağa Han I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesinin ardından İngiliz hükümetine hizmet etmek için, kendisine ihti- yaç duyulan bir alanda görev verilmesini talep etmiştir. İngiliz yönetim birimleri Ağa Han’ın özellikle Şiî Müslümanlar üzerinde sahip olduğu dini etkiyi de göz önüne alarak kendisin- den Osmanlı Devleti tarafından ilan edilen cihadın etkilerinin ortadan kaldırılması için çaba sarf etmesini istemiştir. Ağa Han, I. Dünya Savaşı süresince yayınladığı beyannamelerle bu amaca yönelik hizmet etmiştir. Zaman zaman İngiliz yetkililer arasında Ağa Han’ın etki ve yetkisini aştığına dair görüşmeler olmuşsa da Ağa Han’ın görüşleri savaş sonuna kadar İngiliz yetkililerin birçoğu ve hatta İngiliz Kralı tarafından dikkate alınmış ve değerlendirilmiştir. Kendi kaleminden çıkan çeşitli yazılara bakılacak olursa Ağa Han, Osmanlı Devleti’nin hi- lafet yetkisinin devamını savunmuş ve Arap hilafetine taraftar olmamıştır. Ancak Osmanlı Devleti’nin uygulamak için çaba gösterdiği Panislâmik propagandanın etkisiz hale get- irilmesinde önemli işlev yüklenmiştir.
Keywords : III Ağa Han, Şiî İsmailî mezhebi, İngiltere, Osmanlı Devleti