ALEVİ OCAKLARI İLE İLGİLİ TESPİT EDİLEBİLEN EN ESKİ TARİHLİ BELGE: AĞUİÇEN OCAĞI ŞECERESİ

Authors : Bülent AKIN

Pages : 15-38

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2014-07-11

Article Type : Review Paper

Abstract :Alevi inanç sistemi hakkında son yıllarda yapılan çalışmalarda, Alevi ocaklarına mensup dedeailelerinin şahsi arşivlerinde bulunan ve inanç sistemi içerisinde kutsal olarak kabul edilenemanetlerden şecere ve icazetnâme türü yazılı belgelerin, Alevi ocaklarının tarihi yapılanmasıile ilgili önemli ipuçları taşıdıkları görülmüştür. Dolayısıyla, son yıllarda, Alevi ocaklarınıntarihine ışık tutmaya yönelik araştırmalarda bu belgelere sıkça başvurulmaya başlanmışve bu doğrultuda birtakım yeni bulgulara ulaşılmıştır. Bu bulgular, Alevi ocaklarının tarihiyapılanması ile ilgili daha önceki yıllarda ortaya atılan tezlerden farklı bir tablo ortayakoymuştur. Çalışmamıza yol göstericilik yapan sözünü ettiğimiz yeni bulgulardan hareketlehazırlanan bu makale, ilk evre Alevi ocakları arasında “Mürşid Ocağı” olarak kabul edilenAğuiçen Ocağı’nın Diyarbakır koluna mensup dede ailesinden alınan h. 544/Zilkade m.1150/Mart tarihli şecereyi konu edinmiştir. Söz konusu şecere, tanzim ediliş tarihi itibariyleşu ana kadar yayımlanan şecereler içerisinde, şimdilik, en eski belge olma özelliğinitaşımaktadır. Şecerenin en dikkat çekici özelliği ise, daha önce yayımlanan “Ağuiçen”,“İmam Zeynel Abidin” ve “Dede Garkın” gibi mürşid ocaklarına ait şecerelerin nerdeysetamamında görülen Ebu’l-Vefâ, Seyyid Ganim ya da Seyyid Hamis silsilesinden farklı bir soyağacı sıralamasına sahip oluşudur. Makalemizde, öncelikle Diyarbakır yöresindeki AğuiçenOcağı’na mensup topluluklardan bahsedildikten sonra, şecerenin orijinal ve transkripsiyonlumetinleri üzerinden bazı tespit ve değerlendirmelere yer verilmiştir.
Keywords : Alevi, Ağuiçen Ocağı, Diyarbakır, şecere, ocak