MİLLİ KÜTÜPHANE’DE “06 MİL YZ 4573-1” NUMARASI İLE KAYITLI MECMUA VE MUHTEVASI

Authors : Murat DEMİR

Pages : 151-170

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2021-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Cönkler ve mecmualar yüzyıllar boyu âşık edebiyatının ve halk kültürünün en önemli kaynaklarından biri olmuştur. Bu makalede ele alınan mecmua içinde kayıtlı âşıkları ve şiirlerini gün yüzüne çıkararak bu kaynaklardan birini daha Türk kültür çalışmalarına kazandırma amacı güdülmüştür. Üzerinde çalışılan kaynak 1951 yılında tamamlanmış ve Milli Kütüphane’de “06 Mil Yz A 4573- 1” numarası ile kayıtlı olan mecmuadır. Bu çalışmada âşıkların mahlasları ve o mahlaslara ait şiirleri alfabetik sıra ile sayfa numaraları da verilerek belirtilmiştir. Karşılaşılan şiirlerin çoğu Alevi ve Bektaşi kültüründen izler taşımaktadır. Şiirlerin genel konusu dini-tasavvufi çerçevede olsa da din dışı şiirler de kendine yer bulmuştur. Mecmuanın ise kim tarafından yazıldığı bilinmemektedir. Çoklukla yazım hataları yapılmıştır. Hece ve kafiyenin de bazen bozulduğu görülür. Çalışma temelde üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde cönk ve mecmuaların tarihsel değeri üzerinde durulmuştur. Âşıkların toplum içerisinde oynadığı rollere kısaca değinilmiş geçmiş ile şimdi arasında olan bağ açıklanmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde ise şiirleri teknik yönden değerlendirip işlenen konular belirtilmiştir. Her bir şairi teker teker değerlendirmek yerine genel yargılara varma yoluyla devam eden çalışma karşılaşılan bazı kusurların incelenerek bu kusurların nedenlerine odaklanmış, ölçü ve kafiye konusuna değinmiştir. Son bölümde de alfabetik sıra içerisinde âşıkların başlıkları açılmış, bu başlıkların altında ise sayfa sırasına göre o âşıklara ait şiirlerin ayaklarına yer verilmiştir. Hece ve aruz kullanan şiirler birbirinden ayırt edilerek belirtilmiştir.
Keywords : Âşık Edebiyatı, Türk Halk Kültürü, Cönk, Mecmua, Ozan