DEDELİK VE OZANLIK İLİŞKİSİ KANGALLI DEDE OZANLAR ÖRNEĞİ

Authors : Hasan COŞKUN

Pages : 95-110

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2016-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Alevi geleneğinin yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılmasında hayati öneme sahip olan dedelik kurumu ve ozanlık geleneği arasındaki ilişki tespit edilmeye çalışılmıştır. Geleneksel Alevi topluluklarında dedelik kurumu bireysel ve toplumsal hayatın merkezinde yer alır. Alevi Dedeleri hem dini hem de toplumsal fonksiyonlar icra eden toplum liderleridir. Alevi-Bektaşi geleneğine mensup Halk Ozanlarının birçoğu asırlardan günümüze köy köy gezerek Alevi topluluklarının dinî ve dünyevi problemlerini halletmişlerdir. Ozanlık geleneğinin en güçlü olduğu illerden biri Sivas’tır. Sivas’taki halk ozanlarının kahir ekseriyeti Alevi-Bektaşi geleneğine bağlı âşıklardır. Sivas “ozanlar ocağı”, “âşıklar yatağı” olarak meşhur olmuştur. Sivas’ın bu isimlerle anılmasında hiç şüphesiz Alevi-Bektaşi geleneğinin ayrı bir etkisi vardır. Biz de aşıklar yatağı Sivas’ın ozanlar ocağı Kangal ilçesinde yaşamış Seyit Mahzunî Dede, Suzanî Dede, Kurt Veli Dede, Hasan Fehmi Kusurî Dede ve Musa Karakaş Dede örneğinde dedelik kurumu ve ozanlık geleneği arasındaki ilişkiyi sosyolojik açıdan tespit etmeye çalıştık.
Keywords : Alevilik, Kangal, âşıklık geleneği, dedelik, ozanlık