İSMAİL HAYR BEY İSYANI IŞIĞINDA OSMANLI-NUSAYRİ İLİŞKİLERİ

Authors : Ali CAPAR

Pages : 43-64

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2019-09-23

Article Type : Research Paper

Abstract :1517 yılında Suriye bölgesinin ele geçirilmesi ile Nusayriler1 Osmanlı hâkimiyeti altına girmişlerdir. Genel itibariyle baktığımız zaman Osmanlı-Nusayri ilişkileri yüzyıllar boyunca değişiklikler göstermiştir. Osmanlı yönetimi altında Nusayriler kimi zaman Müslüman tebaanın bir parçası sayılırken kimi zaman heretik bir grup olarak düşünülmüştür. Genel itibariyle Nusayrilerin statüsü ve Osmanlılar ile ilişkileri toplumlararası gerilim, bölgesel politik gelişmeler, Nusayrilerin Osmanlı yönetim modeline uyumu ve en önemlisi Osmanlı pragmatizmine bağlı olarak değişmiştir. Bu makalede Osmanlı-Nusayri ilişkileri İsmail Hayr Bey İsyanı ışığında değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, İsmail Hayr Bey isyani öncesinde Osmanlı-Nusayri ilişkilerinin durumu, İsmail Hayr Bey’in Safita müdürlüğüne atanma süreci ve ardından isyana giden süreç, Nusayrilerin İsmail Hayr Bey isyanını nasıl karşıladıkları, Sünni halkın isyana tepkileri, Osmanlı merkez yönetimin bu isyanla baş etme stratejileri ve bu isyanın imparatorluğun diğer bölgelerinde meydana gelen isyanlardan farkı, Osmanlı ve İngiliz arşiv belgeleri, Amerikan, İngiliz ve Fransız seyyahların notları ve Türkçe, Arapça ve Fransızca kaynaklar ışığında tartışılmıştır. Böylece bu makale, 1850 ile 1860 yılları arasındaki Osmanlı Nusayri ilişkilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirerek bu alandaki boşluğun doldurulmasına katkıda bulunacaktır.
Keywords : Nusayri, İsmail Hayr Bey, Safita, Suriye