VELÂYETNÂMELERDE GEÇEN ŞEKİL DEĞİŞTİRME MOTİFİNİN FONKSİYONLARI

Authors : Uygar KURUM

Pages : 167-186

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Velâyetnâmeler, evliyânın hayat hikâyelerinin ve kerâmetlerinin nakledildiği, bunların yanı sıra zengin motif yapılarıyla dikkat çeken eserlerdir. Motif ise bir anlatının en küçük yapı birimidir. Hikâye etme belirli bir motif ya da motifler üzerine kurgulanır. Türk kültür ve edebiyatında önemli yer tutan velâyetnâmelerde “şekil değiştirme” ya da diğer bir ifadeyle “don değiştirme” sıkça karşılaşılan motiflerdendir. Şekil değiştirme bir varlığın mevcut durumunun başkalaşması sonucu yeni bir kisveye bürünmesi hâlidir. Halk anlatı türlerinde genel olarak cezalandırmaya veya içinde bulunulan zor durumdan kurtulmaya yönelik gerçekleşen şekil değiştirme/don değiştirme motifi, velâyetnâmelerde farklı fonksiyonlarıyla da karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle çalışmada Bektaşî velâyetnâmelerinde geçen şekil değiştirme/don değiştirme motifleri işlevsel açıdan değerlendirilecektir.
Keywords : Motif, Velayetname, Şekil Değiştirme, Don Değiştirme