TÜRK HÜMANİZMASINDAN MERTEBELER DEVLETİNE: HİLMİ ZİYA ÜLKEN’İN HÂKİMİYET’İ

Authors : Metin ÖZKAN

Pages : 143-166

Doi:10.53443/anadoluibfd.1125432

View : 21 | Download : 15

Publication Date : 2022-09-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışma, Hilmi Ziya Ülken’in devlet tahayyülüne odaklanıyor. Mertebeler devleti kavramsallaştırmasıyla sunduğu devlet modeli, kendi ifadesiyle ütopik bir niteliğe sahip değildir. Siyaset teorisinde karşılaşıldığı haliyle değişen, dönüşen ve hatta gelişen devlet realitesine dair gelecek tasavvurudur. Bu noktada çalışmanın iddiası, Ülken’in yeni hâkimiyet biçimi olarak öngördüğü mertebeler devleti modeline hümanizm düşüncesinin kaynaklık ettiği yönünde olacak. Çalışma kapsamında, Türk millî kimliğinin içeriğini belirleme konusuna odaklanan siyasal-entelektüel açılımlar karşısında hümanizma arayışına eğilerek bu hümanist perspektif ile Ülken’in devlet tahayyülü arasındaki bağıntı argümante ediliyor. Böylelikle Türk düşünürün evrensel hümanist değerleri tek-dünya medeniyetinin gelişim çizgisinde yorumladığı ve gelecekteki hâkimiyet biçimi olan mertebeler devleti modelini de aynı hümanist değerlere dayandırdığı görülecektir.
Keywords : Hilmi Ziya Ülken, Türk Hümanizması, Türk Rönesansı, Mertebeler Devleti, Hâkimiyet