Dilkanatanın (Galium aparine L.) Çimlenme Biyolojisi ve Bazı Herbisitlere Tepkisi

Authors : Nurcan BÜYÜKKURT, Ahmet ULUDAĞ

Pages : 477-488

Doi:10.30910/turkjans.595359

View : 20 | Download : 6

Publication Date : 2019-07-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok sayıda türü olan Galium cinsinden dilkanatan insert ignore into journalissuearticles values( Galium aparine ); birçok ülkede ve kültür bitkisinde yabancıot olarak önem arzetmektedir. Özellikle ülkemizde son yirmi yılda herbisitlere dayanıklılık vakalarının kaydedilmeye başlaması, bu rekabetçi yabancıotu daha fazla gündeme getirmektedir. Sakarya ilinde de çiftçiler herbisitlerin bu yabancıotu kontrol etmede yetersiz kalmaya başladığını bildirmektedirler. Bu bağlamda dilkanatanın çimlenme biyolojisini ve herbisitlere tepkisini belirlemek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Sakarya ilinden dayanıklılık şüphesiyle alınan tohumlarla yapılan çimlendirme denemesinde 20 ℃ ’de hiç çimlenme olmazken, 10 ℃ ’ de %93,5 çimlenme kaydedilmiştir. Yavaş seyretmesine ve geç çimlenmeye başlamasına rağmen 4 ℃ ’de çimlenme 21nci günde %71,5’e ulaşmıştır ve bu değer 15 ℃ ’deki çimlenme oranının iki katından fazladır. Sakarya populasyonu ile tarla dışından toplanan Düzce populasyonu petri denemelerinde herbisit formulasyonlarına insert ignore into journalissuearticles values(tribenuron+tifensülfüron, mezosülfüron+iyodosülfüron+mefenpir, propoksikarbazon+mezosülfüron+mefenpir, klorsülfüron ve 2,4-D amin); karşı denenmiş ve Sakarya populasyonunda özellikle düşük dozlarda daha fazla kök uzaması tespit edilmiştir, bu durum Sakarya populasyonunda etki düşüklüğü şüphesini doğrulayan bir veridir. M ezosülfüron+iyodosülfüron+mefenpir ile saksıda yapılan dozatepki denemesi sonucunda Sakarya tarla populasyonu, Düzce tarla dışı alan popülasyonuna göre ED 50 seviyesinde 1,36 kat ve ED 90 seviyesinde 2,53 kat daha dayanıklı bulunmuştur. Bu sonuç tam bir dayanıklılık olduğunu göstermese de herbisitin etkisindeki azalmanın bir ifadesidir. Çimlenme özellikleri ve herbisitlerin etkilerindeki azalma itibariyle dilkanatanın daha fazla mesele olabileceği bu sebeple daha fazla ve ayrıntılı araştırmalara ihtiyaç olduğu kanaatine varılmıştır.
Keywords : herbisitlere dayanıklılık, klorsülfüron, mezosülfüron iyodo sülfüron mefenpir