Bazı Kimyasal Uygulamaların Siyah Mürver (Sambucus nigra L.) Tohumlarında Dormansinin Kırılması ve Çimlenme Üzerine Etkisi

Authors : Sedanur ODABAŞ, Şevket Metin KARA, Mehmet Muharrem ÖZCAN

Pages : 920-927

Doi:10.30910/turkjans.749405

View : 21 | Download : 10

Publication Date : 2020-10-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Çoğu bitki türünde tohumda dormansinin kırılması ve çimlenmenin teşvik edilmesi amacıyla çok çeşitli fiziksel ve kimyasal uygulamalara yaygın olarak başvurulmaktadır. Bu tez çalışması konsantre nitrik asit insert ignore into journalissuearticles values(%68);, konsantre sülfürik asit insert ignore into journalissuearticles values(%98); ve gibberellik asidin siyah mürver insert ignore into journalissuearticles values(Sambucus nigra L.); tohumlarında dormansinin kırılması ve çimlenmenin teşvik edilmesi üzerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Doğadan toplanan siyah mürver tohumları farkı sürelerde insert ignore into journalissuearticles values(0, 15, 30, 60 ve 90 dakika); sülfürik ve nitrik asitte bekletildikten sonra farklı dozlarda insert ignore into journalissuearticles values(0, 500, 1000 ve 2000 ppm); gibberellik asit çözeltisinde 24 saat tutulmuşlardır. Siyah mürver tohumları iklim odasında çimlendirme denemesine alınmış ve çimlenme oranı, kökçük ve sürgün uzunluk ve ağırlıkları belirlenmiştir. Siyah mürver tohumlarının 15 dakikadan daha uzun süre derişik sülfürik asitte bekletilmesiyle çimlenme oranı ve fide gelişimi çok büyük ölçüde gerilemiştir. Siyah mürver tohumlarının konsantre nitrik asitle muamele edilmesi kontrol tohumlarına göre çimlenmeyi ve fide gelişimini şiddetli derecede azaltmıştır. Gibberellik asit uygulaması nitrik asitle ön muameleye tabii tutulmuş siyah mürver tohumlarında hiçbir olumlu etki yapmamıştır. Ancak, 15 dakika sülfürik asitte tutulan siyah mürver tohumları 500 ppm gibberellik asit çözeltisinde 24 saat bekletilince %100 çimlenme oranına ulaşılmış ve fide gelişimi artmıştır. Bu bulgular siyah mürver tohumlarında fiziksel ve fizyolojik dormansinin birlikte etkili insert ignore into journalissuearticles values(birleşik dormansi); olduğunu ifade etmektedir. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, siyah mürverde dormansinin kırılması ve çimlenmenin teşvik edilmesi açısından tohumların önce 15 dakika derişik sülfürik asitte tutulması ve daha sonra 24 saat süreyle 500 ppm gibberellik asit çözeltisinde bekletilmesi önerilebilir.
Keywords : Asit skarifikasyonu, Fiziksel dormansi, Fizyolojik dormansi, GA3, HNO3, H2SO4