Pompajla Su Temin Eden Bazı Sulama Birliklerinin Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi

Authors : Murat TEKİNER

Pages : 1087-1097

Doi:10.30910/turkjans.775509

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2020-10-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Üç farklı havzadaki pompajlı üç sulama birliğinin, 2009-2017 yılları arasındaki 9 yıllık ortalama verileri kullanılarak tarımsal ve ekonomik etkinlik gösterge setinden oluşan 12 gösterge ile sulama sistem performansları karşılaştırılmıştır. Dört tarımsal etkinlik göstergesinden ikisinde insert ignore into journalissuearticles values(SO:%71.8 ve ÇSO:%0.0); diğerlerine göre daha iyi durumda olan Büyük Menderes Havzasındaki Gümüşsu Pompaj Sulama Birliğinde çiftçi sulaması, II. ürün sulaması ve şebeke dışı sulaması hiç yapılmadığı belirlenmiştir. Sulu tarım bakımından insert ignore into journalissuearticles values(FSAO:%88.1); en etkin birlik Susurluk Havzasındaki Karacabey Ova Köyleri Sulama Birliği iken şebekesi ile oransal olarak en fazla alan sulayan insert ignore into journalissuearticles values(ŞSO:%95.2); birlik Doğu Akdeniz Havzasındaki Mersin Sulama Birliği olmuş ve bunu en fazla şebeke dışı sulama yapan birlik olarak elde ettiği tespit edilmiştir. Ekonomik etkinlik göstergelerinden 4 tanesinde insert ignore into journalissuearticles values(SÜTP:%87.9, TSÜTP:%103.1, MKO:%83.8, BMGO:%36.3); Gümüşsu Pompaj Sulama Birliği diğer 4 tanesinde insert ignore into journalissuearticles values(BSSEM:0.0078 TL m-3, BSAEM:56 TL ha-1, TİBYM:353 TL ha-1, MYO:1.02); ise Karacabey Ova Köyleri Sulama Birliği’nin daha iyi durumda olduğu saptanmıştır. Ekonomik etkinlik göstergelerin 7’sinde Gümüşsu ve Karacabey’e göre daha geride olan Mersin Sulama Birliği’nde ortalama su ücreti insert ignore into journalissuearticles values(113.16 TL da-1); diğerlerine göre oldukça yüksek olduğu ve SÜTP’ün %33.5 ile oldukça düşük gerçekleştiği tespit edilmiştir. Her 1 ha suladığı alan için ortalama 1 242 TL masraf yapan Mersin, bu masrafın neredeyse yarısını sulama suyu temini için harcadığı belirlenmiştir. Karacabey, BMGO değerinden de insert ignore into journalissuearticles values(%96.3); anlaşılacağı gibi düzenli ve yeterli bakım yapmadığı bu nedenle de her yıl büyük onarımlar yapmak durumunda kaldığı anlaşılmaktadır. Sulama sezonu içerisinde olan bu onarımlardan dolayı da çiftçilerin şebekeye güvenmeyerek sulanan alan içerisindeki %19.3 gibi büyük bir oranı kendi imkanları ile suladığı belirlenmiştir.
Keywords : Sulama şebekeleri, Karşılaştırmalı değerlendirme, Mali yeterlilik oranı, Birim sulama suyu enerji masrafı, Birim sulanan alan enerji masrafı