Ceyhan Havzasındaki Suların Bazı Özelliklerinin Faktör Analizi ile İncelenmesi

Authors : Ali Rıza DEMİRKIRAN, Şenol ÇELİK

Pages : 567-575

Doi:10.30910/turkjans.803704

View : 16 | Download : 4

Publication Date : 2021-07-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Ceyhan nehri havzasındaki suların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri Faktör Analizi ile incelenmiştir. Havzadaki çeşitli baraj, göl ve derelerden insert ignore into journalissuearticles values(36 konumdan); alınan su örneklerinde bulunan; Ca, Cl, Renk, Elektriksel iletkenlik insert ignore into journalissuearticles values(EC);, F, M-Al, Mg, Mn, Na, NH4-N, NO2-N, NO3-N, o-PO4, p-Al, pH, Sıcaklık insert ignore into journalissuearticles values(T);, Toplam Çözünmüş Madde insert ignore into journalissuearticles values(TDS); ve Toplam sertlik insert ignore into journalissuearticles values(TH); olmak üzere 18 değer ölçülmüştür. Faktör analizi uygulamasında KMO insert ignore into journalissuearticles values(Kaiser-Meyer-Olkin Ölçüsü 0.60 olarak hesaplanmış ve Bartlet Küresellik test istatistiği 883.50 ve p<0.001 olduğundan yöntem bu çalışma verileri için uygundur. Araştırma sonucunda, suda incelenen 18 madde 5 ana boyuttan etkilenmiştir. 5 faktörün toplam varyansı açıklama gücü %87.44’dür. 1. Faktörde EC, TDS, Ca, M-Al ve TH, 2. Faktörde NH4-N, pH, o-PO4 ve Mg, 3. Faktörde F, Mn, Na, Cl ve NO2-N, 4. Faktörde NO3-N ve Renk, 5. Faktörde ise T ve p-Al maddeleri yer almıştır. Faktör skorlarına göre göller arasında sıralamalar yapılmıştır ve oluşan sıralamalara göre göllerin konumları belirlenmiştir. En yüksek seviye birinci faktörde Sacir Suyu Fırat Nehri insert ignore into journalissuearticles values(Kilis);, ikinci faktörde Sinnap Suyu Seve Barajı insert ignore into journalissuearticles values(Kilis);, üçüncü faktörde Akdere Hancağız Dipsavak insert ignore into journalissuearticles values(Gaziantep);, dördüncü faktörde Peynirdere Regülötürü insert ignore into journalissuearticles values(Kahramanmaraş); ve beşinci faktörde Hurman Çayı Karakuz Barajıdır insert ignore into journalissuearticles values(Kahramanmaraş);. Faktör analizi ile göllerin içinde bulundurduğu maddeler yönünden konumlar ve seviyeler başarılı bir şekilde sınıflandırılmıştır.
Keywords : Ceyhan Nehri Havzası, Faktör analizi, Su analizi, Baraj, Element