İleri Kademe Makarnalık Buğday (Triticum durum L.) Hatlarının Güneydoğu Anadolu Koşullarında Bazı Tarımsal ve Kalite Özellikleri Bakımından Performanslarının Belirlenmesi

Authors : Mehmet TEKİN

Pages : 1064-1078

Doi:10.30910/turkjans.1354454

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2023-10-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, 14 ileri kademe makarnalık buğday insert ignore into journalissuearticles values(Triticum durum L.); hattı ve 5 standart çeşidin bazı önemli tarımsal ve kalite özellikleri bakımından Güneydoğu Anadolu bölgesindeki performanslarını belirlemek amacıyla 2020-2021 ve 2021-2022 yetiştirme sezonlarında Şanlıurfa insert ignore into journalissuearticles values(Viranşehir); ve Gaziantep insert ignore into journalissuearticles values(Araban); çevrelerinde yürütülmüştür. Denemeler tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü yürütülmüş olup ve tarımsal ve kalite özelliklerinden başaklanma gün sayısı, bitki boyu, dane verimi, bin dane ağırlığı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, SDS sedimantasyon, yaş gluten oranı, gluten indeksi ve irmik rengi çalışma kapsamında incelenmiştir. Yapılan birleştirilmiş varyans analizi sonucunda birçok özellik için yıl, çevreinsert ignore into journalissuearticles values(yıl);, genotip, genotip x yıl ve genotip x çevreinsert ignore into journalissuearticles values(yıl); arasında istatistiki olarak önemli insert ignore into journalissuearticles values(p<0.01); farklılıklar bulunmuştur. Ayrıca özellikler ve genotipler arasındaki ilişkileri daha iyi ortaya koymak için yapılan korelasyon, temel bileşenler ve iki yönlü kümeleme analizleri sonucunda da özellikle gluten indeksi ile SDS sedimantasyon ve yaş gluten oranı arasında önemli insert ignore into journalissuearticles values(p<0.05); güçlü ilişkiler tespit edilmiştir. Tüm veriler birlikte değerlendirildiğinde her ne kadar en yüksek dane verimi Sarıçanak 98 çeşidinden elde edilmiş olsa da Hat 10 ve Hat 5’in de dane verimleri diğer hatların ve standart çeşitlerin üzerinde bulunmuştur. Buna ek olarak bin dane ağırlığı, hektolitre ağırlığı ve protein oranı bakımından Hat 14 ve irmik rengi bakımından ise Hat 11 diğer hat ve çeşitler ile karşılaştırıldığında öne çıkmışlardır. Elde edilen bu sonuçların ülkemizde yürütülen makarnalık buğday ıslah çalışmaları için oldukça önemli olduğu düşünülmektedir.
Keywords : Çevre, Genotip, Islah, Makarnalık buğday, Verim