G. Radbruch: Kültürbilim Olarak Hukuk Bilimi

Authors : Güneş Çap

Pages : 258-295

Doi:10.59933/tauhfd.1503867

View : 110 | Download : 94

Publication Date : 2024-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Dar anlamda hukuk bilimi olan hukuk dogmatiğini saf bir kültür bilimi olarak nitelendirmek dogmatik hukukçunun bakış açısından oldukça uzaktır. Çünkü doğa bilimleri ile kültür bilimleri arasındaki ayrım esasen varlığın ampirik olarak incelmesine atıfta bulunur. Ancak dogmatik hukukçunun faaliyeti her durumda hukuki gerçekliğin araştırılmasıyla sınırlı değildir. Dogmatik hukukçu aynı zamanda pozitif hukuk olarak toplumsal bir varlıkla ve dolayısıyla toplumsal gerçeklik atfedilebilecek bir normlar bütünüyle de ilgilenir. Bu mesele, hukukun bir kültürbilim olarak mı yoksa bir normbilim olarak mı sınıflandırılması gerektiği sorusunu gündeme taşır. Güneybatı Alman Yeni-Kantçı hukuk felsefesi geleneğinin önemli bir temsilcisi olan Gustav Radbruch, hukuk bilimini bir kültürbilim olarak ortaya koyar. Yeni-Kantçı hukuk felsefesinin 20. yüzyıldaki önemli bir diğer ismi olan Hans Kelsen ise hukuk bilimini bir normbilim olarak niteler. Hukuk felsefelerinde olan ile olması gerekeni (gerçeklik ile değeri veya olgu ile normu) birbirinden ayırmak, Radbruch için olduğu kadar Kelsen için de vazgeçilmezdir. Bu ikilinin ortak bir Yeni- Kantçı mirası paylaşmalarına rağmen hukuku bir bilim olarak sınıflandırırken ayrı yollara gitmiş olmaları merak uyandırıcıdır. Söz konusu bu çalışma, Radbruch’un hukuk bilimi anlayışına odaklanmaktadır. Kelsen’in Radbruch’un hukuk bilimi anlayışına yönelttiği eleştiriler, Radbruch’un Yeni-Kantçılığını sorgular nitelikte olduğundan önemlidir. Bu doğrultuda Radbruch’un hukuk felsefesini konumlandırmak için öncelikle Güneybatı Alman Yeni-Kantçılığının temel kabulleri sunulacak, ardından da Radbruch’un hukuk bilimine ilişkin görüşleri incelenecektir. Son olarak, Kelsen’in hukuk bilimi konusunda Radbruch’a yönelttiği eleştirilere yer verilecektir.
Keywords : Hukuk bilimi, kültürbilim, normbilim, Yeni Kantçılık, Hans Kelsen, Gustav Radbruch