Eklektik Bir Psikoterapi Modeli: Bilişsel Analitik Terapiye Bir Bakış

Authors : Ayşe Nur KATMER, Fulya TÜRK

Pages : 63-87

View : 13 | Download : 4

Publication Date : 2021-07-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Bilişsel Analitik Terapi 1980’li yıllarda Anthony Ryle tarafından geliştirilmiştir. Bilişsel Analitik terapi; psikanalitik nesne ilişkilerini, bilişsel terapiyi, davranışçı terapiyi, Vygotsky’nin sosyal öğrenme kuramını içine alan yenilikçi ve bütünleştirici bir model olarak ortaya çıkmıştır. Bu terapi modeli, kendi hayatı üzerinde kontrolünü kaybettiğini düşünen danışanlarda davranış, duygu ve düşünce örüntülerini işleyerek danışanın kendi hayatını yeniden formüle etmesini sağlamaktadır. Terapi süreci ilk oturumlar, çalışma oturumları ve sonlandırma olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır. Süreç; danışana ait formülasyon-diyagram geliştirme ve bu formülasyonu yeniden formüle etme temelinde ilerlemektedir. Bu süreç hem bireyin kendini tanıması hem de bireyin hayatına dair yeni bir bakış açısı geliştirmesi için önemlidir. Terapi süreci yapılandırılmıştır. Bu durum uygulayıcıya kolaylık sağlamaktadır. Bilişsel analitik terapiye dayalı yapılmış olan çalışmalarda; bu terapi modelinin borderline, fobi, anksiyete, obsesif kompulsif bozukluklar, depresyon ve yeme bozuklukları gibi problemlerle gelen danışanlar üzerinde olumlu etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra kurama getirilen eleştirilerden biri yapılan çalışmaların sınırlı olması ve literatürdeki bilimsel çalışmaların çoğunlukla kuramcının kendisinin çalışmalarından oluşmasıdır. Güncel kuramlardan olan bilişsel analitik terapi dünyada ve ülkemizde henüz yeterince tanınmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, bilişsel analitik terapinin ülkemizde tanınmasını sağlamaktır. Bu kapsamda mevcut çalışmada bilişsel analitik terapinin tarihi ve gelişimine, kuramsal temellerine ve ilkelerine, temel kavramlarına, terapi sürecine ve terapide kullanılan ilkelere yer verilmiştir. Bilişsel analitik terapi ile ilgili yapılmış çalışmalar ve bu modele getirilmiş olan eleştirilerin yanı sıra terapist olmak için alınacak eğitim sürecine değinilmiştir.
Keywords : Bilişsel Terapi, Analitik, Eklektik, Vyogotsky, Sosyokültürel Gelişim Kuramı