Ergenlerde Duygu Düzenlemeye Yönelik Müdahale Programlarının İncelenmesi

Authors : Havva Solmaz, Şerife Işık

Pages : 43-53

Doi:10.56955/bpd.1576003

View : 35 | Download : 42

Publication Date : 2025-01-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışma, ergenlerde duygu düzenleme becerilerine yönelik müdahale programlarının Türkiye’de ve yurtdışında yapılan tez ve makaleler temelinde incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada, YÖK Ulusal Tez Merkezi, TR Dizin, Google Scholar, Web of Science ve Springer Link veri tabanlarından elde edilen 58 çalışma değerlendirilmiştir. Bulgular, ergenlerde duygu düzenlemeye yönelik müdahale programlarının çoğunlukla yarı deneysel desenlerde yürütüldüğünü ve ağırlıklı olarak lise öğrencileri ile uygulandığını göstermektedir. Çalışmalarda en sık tercih edilen müdahale türü psikoeğitim olup, bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve diyalektik davranış terapisi (DDT) temelli yaklaşımlar yaygın olarak kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçme araçları arasında Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği öne çıkarken, nitel araştırmaların sınırlı olması, bu alanda daha fazla nitel veri toplanması gerektiğini ortaya koymuştur. Klinik gruplar üzerinde yapılan çalışmaların sınırlı sayıda olması, özellikle dikkat eksikliği, hiperaktivite ve kaygı bozukluğu gibi klinik tanı almış ergenlerle daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurgulamaktadır. Sonuç olarak, duygu düzenleme programlarının ergenlerde etkili olduğu gözlemlenmiş; ancak daha fazla deneysel ve uzun dönemli çalışmaların yapılması, bu müdahale programlarının kalıcılığı ve genellenebilirliği açısından gereklidir.
Keywords : Duygu düzenleme, Ergenlik, Müdahale programları, Psikoeğitim, Bilişsel davranışçı terapi