المفاهيم الصرفية المناسبة للإنتاج اللغوي ومدى تضمّنها في كتب تعليم العربية للناطقين بغيرها

Authors : Ramı Alkhalaf ALABDULLA

Pages : 123-157

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma sarf ile dil üretimini birbirine bağlamaktadır. Farklı öğretim düzeylerinde Arapça ders kitaplarında bulunması gereken ve Arapça üretimiyle uygunluk arz eden sarf kavramlarından bir liste sunmaktadır. Bu liste, kavramın önem önceliğine, işlevsellikle olan bağlantısına, dil üretimine ve öğrencinin yetenek ve ihtiyaçlarına göre düzenlenmiştir. Bu bağlamda Arapça öğretiminde kullanılan üç seri değerlendirilmiştir. Bunlar: insert ignore into journalissuearticles values(el-Lisân, el-Arabiyye li’l-Câmiât, Ebced);. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Bu kapsamda uygun sarf terimleri listesine ulaşılmış ve bunlar öğrencinin gördüğü eğitim düzeylerine göre dört seviyeye ayrılmıştır. Bu aşamada öğrencinin ihtiyaçlarıyla uygunluk arz edecek şekilde ilk seviyede altı, ikinci seviyede on, üçüncü seviyede on iki, dördüncü seviyede ise on üç sarf kavramına yer verilmiştir. Çalışmada İ’lâl, ibdâl, idğâm ve mezid isim gibi dil üretimiyle bağdaşmayan bazı sarf kavramlarının gereksizliğine işaret edilmiştir. Söz konusu üç silsile, dil üretimiyle uygunluk arz eden birçok sarf kavramını ihtiva etmesine rağmen bu çalışmada işaret ettiğimiz üzere bazı kavramlara yer vermemiştir. Örneğin incelediğimiz silsilelerden el-Lisân ism-i zaman, sarf tablosu, ism-i fâilin mübalağasına yer vermezken el-Arabiyye li’l-Câmiât kavramları kolaydan zora ve kolaydan karmaşığa doğru sunmamış, Ebced silsilesi ise sıfat-ı müşebbehe kavramına yer vermemiştir. Bu silsileler ile liste arasındaki farklar ise söz konusu kavramların dört kitaba dağılımında kendini göstermektedir. Bu silsilelerde geçen bazı kavramlar listemizde zikredilen kavramlardan önce gelmektedir. Araştırma neticesinde müfredat geliştiricilere sarf kavramlarının Arapça ders kitaplarında kullanılış biçiminde faydalı olabilecek bir dizi öneri sunulmuştur.
Keywords : Anlam, Sarf, Dilbilimsel Üretim, Arap Dili Kitaplar, Müfredat