İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Eleştirel Pedagoji İlkelerine İlişkin Farkındalıklarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Authors : Mehmet Fatih Kayan

Pages : 79-95

Doi:10.53112/tudear.1533592

View : 85 | Download : 77

Publication Date : 2024-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Eleştirel pedagoji, sosyal, kültürel ve politik bir eşitlik üzerine temellenen, bireyin özgürleşmesi gerektiğini öne süren, öğrenme süreçlerinde diyalog ve sorgulamaya yer verilmesi gerektiğini savunan ve genel itibariyle bireylerin eleştirel düşünme becerisine sahip olması gerektiğini vurgulayan bir öğrenme biçimidir. Eleştirel pedagoji modeli, örgün eğitime yönelik olarak eşitsizlikleri meşrulaştırdığı, otokratik güçlere hizmet ettiği gibi bir dize eleştiri getirmekte ve bahsi edilen problemlerin üstesinden ne şekilde gelinebileceğine yönelik çözüm önerileri sunmaktadır. Eleştirel pedagoji yaklaşımının temsilcileri olan ve kendilerine eleştirel pedagoglar adı verilen bir grup eğitimciye göre okullarda verilen eğitim öğrencilere tek tipleştirilmiş bir öğrenme ortamı sunarak onları pasifleştirmektedir. Bu çalışmanın amacı ilahiyat fakültesi öğrencilerinin eleştirel pedagoji ilkelerine ilişkin görüşlerinin farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı çalışma Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki devlet üniversitelerinin ilahiyat fakültelerinde öğrenim görmekte olan 271 öğrenci ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak Yılmaz (2009) tarafından geliştirilen, toplam 31 maddeden oluşan Eleştirel Pedagoji İlkeleri Ölçeğinden yararlanılmıştır. Verilerin analizi için betimsel istatistikler, ANOVA ve t-testi uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre ilahiyat fakültesi öğrencilerinin eleştirel pedagoji farkındalıkları orta düzeydedir. Cinsiyet, sınıf düzeyi ve mezun olunan lise türü değişkenlerine göre eleştirel pedagoji farkındalığı bağlamında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Alan yazında gerçekleştirilen benzer konulu çalışmalar incelendiğinde diğer branşlardan öğretmen adaylarının da genel olarak orta seviyede bir eleştirel pedagoji farkındalığına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlardan yola çıkılarak hizmet öncesi öğretmen eğitimi süreçlerinde eleştirel pedagoji ve benzer çağdaş öğrenme akımlarının ana temasını oluşturduğu bağımsız derslerin müfredatlara dahil edilmesi önerisinde bulunulmuştur.
Keywords : Eleştirel pedagoji, ilahiyat fakültesi öğrencileri, öğretmen adayları