Türkiye’de kan basıncı düzeylerindeki değişim

Authors : Özlem Pekel, Hale Arık, Melih Sözmen, Belgin Ünal, Sibel Kalaça

Pages : 129-148

Doi:10.20518/tjph.173079

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2013-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç : Koroner kalp hastalığı için bilinen değiştirilebilir risk etmenlerinden birisi de yüksek kan basıncıdır. Yüksek kan basıncı sıklığının izlenmesi, koroner kalp hastalığı riskinin ve sıklığının belirlenmesi açısından önemlidir Bu çalışmada Türkiye’de kan basıncı ile ilgili verisi olan toplum tabanlı çalışmalar sistematik olarak incelenmiş ve erişkinlerde kan basıncı düzeylerinin yıllar içindeki değişimi değerlendirilerek gelecek yıllar için çıkarımlarda bulunulması amaçlanmıştır. Yöntem : Çalışmada uluslararası ve ulusal elektronik veritabanları taranmıştır. Medline veritabanında “blood pressure or hypertension and Turkey” anahtar sözcükleri ile toplam 2073 makaleye ulaşılmıştır. Bu araştırmaların 14 tanesinin toplum tabanlı olduğu, hipertansiyon prevalansı içerdiği saptanmıştır. Ulakbim veritabanı taramasında “hipertansiyon” anahtar sözcüğü ile 1184 makaleye ulaşılmış ve bunlardan 5 tanesinin toplum tabanlı olduğu saptanmıştır. Yüksek Öğretim Kurulu tez merkezi veritabanı taramasında “hipertansiyon” anahtar sözcüğü ile toplam 933 onaylanmış teze ulaşılmış ve 22 tanesinin toplum tabanlı olduğu sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak kan basıncı ve hipertansiyon sıklığı için 19 çalışma değerlendirmeye alınmıştır. Yaşa ve cinsiyete göre hipertansiyon sıklığı ve ortalamaları verilmiş olan ve hipertansiyon tanımı birbirine benzeyen TURDEP 1-2 insert ignore into journalissuearticles values(1998-2010); ve PATENT insert ignore into journalissuearticles values(2003); çalışmaları Türkiye’de yıllara göre hipertansiyon sıklığındaki değişimi incelemek için istatistiksel değerlendirmeye alınmıştır. Microsoft Excel programında oluşturulan regresyon eşitlikleri kullanılarak 2015 yılına kadar olan dönemdeki beklenen sıklıklar hesaplanmıştır. Bulgular : İncelenen çalışmalarda hipertansiyon sıklığı erkeklerde %28.4-%49.0, kadınlarda ise %38.0-%59.0 arasında değişmektedir. 1997-2010 yılları arasında hipertansiyon sıklığı 30 yaş üzeri kadınlarda 1997’den 2010 yılına kadar yıllık %0.7 oranında, erkeklerde yıllık %0.2 oranında azalma göstermiştir. 1997-2010 yılları arasında 30 yaş üzeri kadınlarda sistolik kan basıncı ortalaması 1997’den 2010 yılına kadar yıllık %0.3 oranında, erkeklerde yıllık %0.08 oranında azalma göstermiştir. Sonuç : Türkiye’de hipertansiyon sıklığının kadınlarda daha yüksek olduğu ve azalmanın daha fazla olmasına karşın toplamda sıklığın yine erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu konuda toplanan veri kapsayıcılık, sıklık bakımından yetersiz görülmektedir. Türkiye’de hipertansiyon sıklığı ve sistolik kan basıncı ortalamaları kadınlarda ve düşük bir oranda da olsa erkeklerde azalma eğilimindedir. Var olan çalışmaların sonuçlarına göre bu azalma eğiliminin kontrol programları ile hızlanacağı düşünülmektedir. Hipertansiyon sıklığının yıllar içindeki değişimini değerlendirmek için ulusal boyutta, karşılaştırılabilir yöntemlere dayanan ve belli aralarla tekrarlanan çalışmalara gereksinim vardır.
Keywords : Yüksek kan basıncı sıklığı, sistematik derleme, regresyon