Birinci basamak merkez laboratuvarı HbA1c verilerine göre Hatay’da glisemik kontrol durumu ve ilişkili faktörler

Authors : Cansu KARABİBER, Nazan SAVAŞ

Pages : 26-36

Doi:10.20518/tjph.853697

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2022-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: HbA1c glisemik kontrolü, diyabetik komplikasyon riskini ve diabetik bakım kalitesini gösteren bir kan parametresidir. Bu çalışmada Hatay’da Aile Sağlığı Birimleri’nde insert ignore into journalissuearticles values(ASB); HbA1c tetkiki yapılan 18≤yaş bireylerde HbA1c durumu saptanarak, HbA1c’nin sosyodemografik özellikler, kan lipit profili ve böbrek fonksiyon belirteçleriyle arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel nitelikteki araştırmada Hatay Birinci Basamak Merkez Laboratuvarı’nda Ekim-Aralık.2017 döneminde 18≤yaş bireylerin insert ignore into journalissuearticles values(n=22943); Hba1c, trigliserit, total kolesterol, yüksek dansiteli lipoprotein insert ignore into journalissuearticles values(HDL);, düşük dansiteli lipoprotein insert ignore into journalissuearticles values(LDL);, üre ve kreatinin verileri retrospektif değerlendirilmiştir. Değerlendirmede laboratuarın referans değerleri kullanılmış, HbA1c’nin ≥%6.5 olması kötü glisemik kontrol kabul edilmiştir. İstatistiksel analizlerde; HbA1c bağımlı değişken, ilçe, uyruk, cinsiyet, yaş ve diğer laboratuvar verileri bağımsız değişken olarak alınmış, tanımlayıcı istatistik, ki-kare ve Mann Whitney-U testleri kullanılmıştır. p<0.05 önemli kabul edilmiştir. Bulgular: HbA1c tetkiki yapılanların yaş ortalaması 47.1±15.7, %72.4’ü kadın, %99.2’si TC vatandaşı olup, %15.4’ünün HbA1c düzeyi ≥%6.5’dir. Kadınların %13.0’ının, erkeklerin %21.9’unun HbA1c düzeyi ≥%6.5’dir insert ignore into journalissuearticles values(p<0.001);. TC vatandaşlarının %15.4’ünün, Suriyeli sığınmacıların %14.2’sinin HbA1c düzeyi ≥%6.5’dir insert ignore into journalissuearticles values(p=0.662);. HbA1c düzeyi ≥%6.5 en fazla olan ilçeler; Kumluinsert ignore into journalissuearticles values(%37.1);, Beleninsert ignore into journalissuearticles values(%22.7); ve Payas’tırinsert ignore into journalissuearticles values(%21.8);. HbA1c ≥%6.5 olan bireylerin %54.5’inde Trigliserit ≥150 mg/dl, %46.7’sinde Total Kolesterol ≥200 mg/dl ve %36.3’ünde LDL ≥130 mg/dl, kadınların %91.2’sinin, erkeklerin %91.1’inin HDL düzeyi <65mg/dl’dir insert ignore into journalissuearticles values(p<0.001);. HbA1c ≥%6.5 olan 18-64 yaş bireylerin %3.1’inin, 65≤ yaş bireylerin ise %3’ünün üre düzeyi ≥50 mg/dl, kadınların %10.7’sinin, erkeklerin %7.5’inin kreatinin düzeyi ≥0.9 mg/dl’dir. Sonuç: Hatay’da ASB’lerde 18≤yaş HbA1c bakılan her altı kişiden biri kötü glisemik kontrole sahiptir. Erkeklerde, ileri yaşlarda ve küçük ilçelerde yaşayanlarda glisemik kontrol daha kötüdür. Glisemik kontrolü kötü olan bireylerin kan lipit profili ve böbrek fonksiyon belirteçleri anormal sınırlar içindedir.
Keywords : HbA1c, glisemik kontrol, birinci basamak