1982 Anayasası Açısından, Olağan ve Olağanüstü Hâl Dönemlerinde Seyahat Özgürlüğünün Sınırlanması Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Gökhan Dönmez, Sıla Sabancilar Eren

Pages : 123-138

Doi:10.17123/atad.1343757

View : 109 | Download : 187

Publication Date : 2023-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Temel hak ve özgürlükler tarihsel gelişim sürecinde, bireyin ontolojik değerinin bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tarihsellik içinde temel hak ve özgürlükler aşamalı bir biçimde ortaya çıkmıştır. Uluslararası hukukta evrensellik ve doğal hak doktrini çerçevesinde ele alınan temel hak ve özgürlükler; devletlerin iç hukukunda farklılıklar arz edebilmektedir. Hukuk devleti olan Türkiye’de de temel hak ve özgürlükler uluslararası ilkeler gözetilerek anayasal statüde tanımlanmıştır. Bu özgürlüklerden biri olan seyahat özgürlüğü de hukuken tanınan ve korunan bir niteliğe sahiptir. Seyahat özgürlüğü kişisel haklardan biridir. Seyahat özgürlüğü negatif statü hakları içerisinde değerlendirilmektedir. 1982 Anayasası’nın 23. maddesinde yer alan "Seyahat ve Yerleşme Hürriyeti”, keyfi müdahalelerden bağımsız bir alana işaret etmektedir. Ancak tüm temel hak ve özgürlüklerde olduğu gibi seyahat özgürlüğü de bireye, sınırsız bir özgürlük alanı tanımamaktadır. Bu makalede Türkiye’de seyahat özgürlüğünün hukuki durumu, olağan ve olağanüstü dönemlerdeki farklılıklar gözetilerek tartışılacaktır. Uluslararası sözleşmeler, 1982 Anayasası ve ilgili yasalar makalenin temel referanslarını oluşturmaktadır. Olağanüstü Hâl Kanunu ve İl İdaresi Kanunu’nun Türkiye’de seyahat özgürlüğünün sınırlandırılma gerekçelerini hangi ölçüde karşıladığı sorusu da makalenin araştırdığı temel sorulardan biridir. Bu nedenle de makalede uluslararası raporların değerlendirmelerine de yer verilmiştir.
Keywords : Temel Hak ve Özgürlükler, Seyahat özgürlüğü, Olağanüstü Hal