Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Fransızca Basın: Fransa Mili Kütüphanesi’nde (Bibliothèque Nationale De France) Bulunan Fransızca Yayımlanmış Osmanlı Gazete, Dergi ve Yıllıkları Koleksiyonu

Authors : Aydın ÖZGÖREN

Pages : 112-136

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2022-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :On dokuzuncu yüzyılda Avrupa’da gelişen basın-yayın faaliyetleri, Fransız İhtilali’nden sonra Fransızların Doğu Akdeniz’de ihtilal fikirlerini yayma çabaları, 1815’te Napolyon Savaşları’nın sona ermesinden sonra Akdeniz’de ticaretin gelişmesine bağlı olarak Osmanlı liman şehirlerinde daha hızlı habere ulaşma ihtiyacı ve yaşanan Batılılaşma süreci içerisinde Osmanlı aydınlarının basın yoluyla fikirlerini daha fazla kitleye duyurma motivasyonu, Osmanlı basınının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Osmanlı Devleti’nde Türkçe dışında yayımlanan gazete ve dergilerin önemli oranı Fransızca gazetelerdir. Bu açıdan Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemi basın tarihi yazımında Fransızca yayımlanmış gazete ve dergiler önemli bir yer tutmaktadır. Basının üzerinde sansürün arttığı bir dönemde muhalif basının yurtdışında geliştiği en önemli merkezlerden bir tanesi de Paris’tir. Bu şehir on dokuzuncu yüzyılın ortasından Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatına kadar muhalif basının kendisine her zaman yaşama fırsatı bulduğu bir merkez olmuştur. Paris’te bulunan Fransa Milli Kütüphanesi insert ignore into journalissuearticles values(Bibliothèque Nationale de France); on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından 1930’lara uzanan bir süreçte yayımlanan Fransızca gazete ve dergilerin yanı sıra Jön Türkler’in Avrupa’daki çeşitli yayınlarının yer aldığı bir arşive sahiptir. Kütüphanede bu yayınlara erişim sağlanacak bir platform oluşturulmuştur. Makalede Osmanlı Devleti’nde Fransızca basının ortaya çıkışı anlatılarak Fransa Milli Kütüphanesi’nde bulunan söz konusu Fransızca yayınlar tanıtılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Fransızca basın, Paris, Fransa Mili Kütüphanesi, Jöntürk basını, Osmanlı basını