Miroslav Hroch’un 3 Aşamalı Modeli Ekseninde Azerbaycan Millî Hareketinin Doğuşu

Authors : Mehmet Akif CAN

Pages : 121-130

Doi:10.59886/tsbder.1348692

View : 111 | Download : 66

Publication Date : 2023-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Aidiyet duygusu, bir şeylere ve bir yerlere bağlanma dürtüsü insanlığın varoluşsal serüveninde tazeliğini yitirmeyen kavramlar olagelmiştir. Tarihsel perspektiften bakıldığında insana ait olan aidiyet hasleti toplumların da hayatlarında, yaşamış oldukları dönüşümde önemli bir eşik olmuştur. Bu bağlamda milliyetçilik mevhumu toplumların hayatlarında en belirleyici formlardan biridir. Zaman’a ve coğrafya’ya göre farklı biçimlerde tebarüz eden milliyetçilik; iki ayrı anlam dünyasına sahip, Doğu ve Batı toplumlarında farklı dinamiklerle gelişim göstermiştir. Çarlık Rusya hegemonyası altında bulunan Azerbaycan’ın 19. yy’ın başından itibaren milli biçimde varoluş arayışı, bu arayışın Azerbaycan milli hareketini taşıdığı nokta ve milli kimlik oluşumu Miroslav Hroch’un üç aşamalı modeli ekseninde ele alınmıştır. Girişilen düşünsel ve eylemsel faaliyetlerin Hroch’un modelinde hangi aşama içinde değerlendirilmesinin uygun olduğu ve bundan bağımsız olarak Azerbaycan milli hareketinin bütünsel olarak geçirdiği süreç çalışmanın temel kimliği hüviyetindedir. Bu bağlamda Azerbaycan milli hareketinin tarihsel unsurlar etrafında şekilleniş biçimi, bu biçim içerisinde toplumsal tepkinin konumu, yetişen ve hareketin fitilini ateşleyen aydın kadronun teşekkül devri nedenleriyle izaha kavuşturulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Milliyetçilik, Azerbaycan, Hroch, Çarlık Rusya, Milli Kimlik