Kenevir (Cannabis sativa L.) Bitkilerinde Görülen Virüs Kaynaklı Hastalıklar

Authors : Mehmet Ali ŞEVİK

Pages : 111-119

Doi:10.19159/tutad.663715

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2020-02-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Kenevir insert ignore into journalissuearticles values(Cannabis sativa L.);, Cannabaceae familyası Cannabis cinsi içerisinde yer almaktadır. C. sativa’nın bir varyetesi olan endüstriyel kenevir insert ignore into journalissuearticles values(C. sativa ssp. vulgaris L.); kültürü yapılan önemli bir endüstri bitkisidir. Endüstriyel kenevir insanlık tarihinin en eski bitkisel ham madde kaynaklarından birisi olarak bilinmektedir. Kenevir; tohum, yağ, giysi, ip, kâğıt, yalıtım malzemesi, kozmetik ürünler, biyolojik olarak parçalanabilen plastikler, inşaat malzemesi, reçine, yakıt vb. gibi çeşitli ürünler elde etmek amacıyla yetiştirilmektedir. Kenevir çevre şartlarına, hastalık ve zararlılara karşı oldukça hassastır. Olumsuz çevre koşullarında bitkiler hastalıklara daha yatkın hale gelmektedir. Kenevir bitkilerinde 100`den fazla mikroorganizma insert ignore into journalissuearticles values(fungus, bakteri, virüs vd.); hastalık oluşturabilmektedir. Yapılan birçok çalışmada; kenevir çizgi virüsü insert ignore into journalissuearticles values(HSV);, kenevir mozaik virüsü insert ignore into journalissuearticles values(HMV);, yonca mozaik virüsü insert ignore into journalissuearticles values(AMV);, hıyar mozaik virüsü insert ignore into journalissuearticles values(CMV); ve arabis mozaik virüsü insert ignore into journalissuearticles values(ArMV);’nün kenevir çeşitlerinde hastalıklara neden olduğu rapor edilmiştir. Ayrıca tütün mozaik virüsü insert ignore into journalissuearticles values(TMV);, tütün halkalı leke virüsü insert ignore into journalissuearticles values(TRSV);, tütün çizgi virüsü insert ignore into journalissuearticles values(TSV);, domates halkalı leke virüsü insert ignore into journalissuearticles values(TomRSV);, taflan halkalı leke virüsü insert ignore into journalissuearticles values(ERSV);, karaağaç mozaik virüsü insert ignore into journalissuearticles values(EMV);, tilkikuyruğu mozaik virüsü insert ignore into journalissuearticles values(FMV); kenevir bitkilerinden izole edilmiştir. Son yıllarda kenevir virüsleri üzerinde yapılan çalışmalarda ise, şekerpancarı tepe kıvırcıklık virüsü insert ignore into journalissuearticles values(BCTV); ve marul kloroz virüsü insert ignore into journalissuearticles values(LCV);’nün kenevir bitkilerinde enfeksiyon gerçekleştirdiği rapor edilmiştir.
Keywords : Cannabis, kenevir, hastalık, virüs, vektör