Kuraklık Stresinin Yaygın Fiğ (Vicia sativa L.) Çeşitlerinin Çimlenme ve Fide Gelişimine Etkisi

Authors : Hakan Çifçi, Semih Açikbaş

Pages : 288-299

Doi:10.19159/tutad.1319496

View : 129 | Download : 131

Publication Date : 2023-11-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, yaygın fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin kuraklık stresi altında çimlenme ve fide gelişim tepkilerinin belirlenmesi ve hassas/tolerant çeşitlerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma; Siirt Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Laboratuvarı’nda yürütülmüştür. Yapay kuraklık stresi, polietilen glikol (polyethylene glycol, PEG-6000) materyali ile sağlanmıştır. Çalışmanın bitkisel materyalini yaygın fiğin Görkem, Kralkızı, Özveren, Dicle, Alper, Doruk, Kubilay-82, D-135, IFVS-715 ve Alınoğlu-2001 çeşitleri oluşturmuştur. Bu çeşitler, farklı kuraklık (PEG-6000) seviyeleri (% 0, % 5, % 10, % 15 ve % 20) altında çimlendirilmiştir. Laboratuvar deneyi tesadüf parsellerinde bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada; çimlenme yüzdesi, ortalama çimlenme süresi, çimlenme indeksi, çimlenme üniformite katsayısı, kökçük ve sapçık uzunluğu, lateral kök sayısı ve uzunluğu, fide yaş ve kuru ağırlıkları ile fide güç indeksi parametreleri incelenmiştir. Kuraklık seviyesindeki artış, yaygın fiğ çeşitlerinde çimlenme ve fide özelliklerini çok önemli (p<0.01) derecede etkilemiştir. Kuraklık stresinin etkileri çimlenme yüzdesinde % 10 PEG seviyesinde, diğer tüm parametrelerde % 5 PEG konsantrasyonundan itibaren gözlemlenmiştir. Araştırma sonucuna göre kuraklık seviyelerine karşı çeşitlerin gösterdiği stres toleransı da farklılık göstermiştir. Yaygın fiğ çeşitlerinden Dicle, Alınoğlu-2001 ve Kralkızı çeşitleri, çimlenme ve fide gelişim parametreleri açısından kuraklığa diğer çeşitlere göre daha toleranslı olmuştur. Kuraklık yaşanan alanlarda, yaygın fiğ yetiştiriciliğinde genotipik farklılık dikkate alınarak kuraklığa dayanıklı çeşitlerin kullanılması önem taşımaktadır.
Keywords : Yaygın fiğ, kuraklık stresi, çimlenme yüzdesi, çimlenme indeksi, fide güç indeksi