Abbâsî Halifesi Mansûr (754-775)’un Mehdî (775-785)’ye Vasiyetleri ve Bunun Mehdî’nin Yönetim Anlayışına Etkileri

Authors : Murat Serdar, Sami Okan Köse

Pages : 705-717

Doi:10.18506/anemon.1275252

View : 150 | Download : 120

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Abbâsî devletinin üçüncü halifesi olan Mehdî (775-785) döneminde Abbâsî devleti sınırları içerisinde kayda değer birçok olumlu gelişme görülmüştür. Doğal olarak bu olumlu ve nitelikli gelişmelerin fitilini ateşleyen kişi konumu gereği Mehdî olmuştur. Mehdî babası Mansur’un (754-775) katı ve sert politikasının aksine devlet çatısı altında yaşamasından ötürü son derece ılımlı ve yumuşak bir siyaset izlemeye özen göstermiştir. Sadece politik anlamda değil devletin imarına ilişkin olarak da oldukça üstün gayretler göstermiş olan Halife Mehdî, bu gayretlerinin deyim yerindeyse meyvesini somut anlamda toplamıştır. Bunun yanı sıra adaletin tesisine de bir hayli ehemmiyet veren Mehdî devlet içinde adalet mekanizmasını tesis etmiştir. Böylelikle hem devletin kurumlarında adaletsizliğin ortadan kalkmasının sonucu olarak liyakate dayalı gerçek bir kurumlaşmayı temin etmiş hem de devlet içinde adaletsizliğe bağlı olarak ortaya çıkma ihtimali olan kargaşa ortamının da önüne geçmiştir. Fakat burada ifade etmek gerekir ki Mehdî’nin yönetim anlamında takındığı bu idari veya siyasi tavrın itici gücü veya diğer bir ifadeyle en önemli müsebbibi babası Mansûr’un vasiyetnamesinde kendisine telkin ettiği birtakım önemli öğüt ve tavsiyelerdir. Biz de bu çalışmada babası Mansûr tarafından kendisine telkin edilen tavsiyelerin Mehdi’nin siyasetinde ne derece etkili olduğu ya da olmadığını tartışacağız.
Keywords : Abbasi, Mansur, Mehdi, Vasiyetname, Yönetim Anlayışı