Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yapısal Etkenlerin Rolüne Türkçe-İran Dilleri Özelinde Bir Bakış

Authors : İnan GÜMÜŞ, Pınar DAĞ

Pages : 65-80

Doi:10.19171/uefad.430154

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2018-06-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilindiği gibi her dil, komşusu olan öteki dillerle çeşitli boyutlarda sürekli olarak ilişki içerisinde olagelmiştir. Dil ilişkileri, toplumların ve kültürlerin birbirleriyle olan etkileşimlerinin bir sonucu olarak görülmektedir. Özellikle ticari, dinsel, kültürel ve siyasal nedenlerle birbirlerini etkileyen toplumların dillerinde de çeşitli benzeşimlerin olması doğaldır. Bu durum, bilgiyi aktaran toplumun, aynı zamanda dilini de çeşitli boyutlarla aktarmış olduğunu gösterir. Türkçe de, tarih boyunca birçok toplulukla ve doğal olarak da birçok dille etkileşim hâlinde olmuştur. Bu etkileşim Türkçe için hem etken hem de edilgen yönüyle ortaya çıkmıştır. Dil ilişkileri genel olarak sözcük alışverişi biçiminde ele alınmıştır. Sözcük alışverişinin dışında dillerin birbirlerini ses, biçim, anlam ve söz dizimi gibi düzeylerde de etkilemesi söz konusudur. Özellikle söz dizimi düzeyindeki etkilemeler, dil ilişkilerinde ileri düzeyde etkilenme olarak görülmektedir. Bu durum, söz dizimi kopyalaması yapan dilin, kopyaladığı hedef dilin etkisinde geliştiğini gösterir. Türklerin en eski komşularından biri olan İranlıların dilleri de Türkçenin eski dönemlerden beri ilişki içerisinde olduğu dillerdendir. İran dilleri, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı olarak görülse de söz dizimi bakımından bu gruptaki dillerden ayrılmaktadır. Türkçenin genel söz dizimi eğilimine bağlı olarak ÖZNE + TÜMLEÇLER + YÜKLEM biçimindeki diziliş İran dillerini Türkçeye yaklaştıran özelliklerden biridir. Söz dizimi dışındaki kimi seslik, biçimlik ve söz`lük benzeşimlerin varlığı, söz konusu dilleri birbirine yaklaştıran ögeler olarak öne çıkmaktadır. Yabancılara Türkçe öğretiminde öğrenici kitlenin ihtiyaçlarına uygun bir öğretim yönteminin uygulanması, öğrenme sürecini hızlandıran bir etmen olarak kabul edilmektedir. Bu bağlamda öğrenici kitlenin edinmiş olduğu ve yeterliğini kazandığı dilinsert ignore into journalissuearticles values(ler);in özelliklerinin, hedef dilin öğrenimine sağladığı katkıları belirlemek gerekmektedir. Bu bildiride dil ilişkilerinin dil öğrenme sürecine olan etkisi, Türk-İran dil ilişkilerindeki yapısal etkenlerden birini oluşturan tümce yapısı bağlamında değerlendirilmeye çalışılmıştır. İran dilli öğrenici kitlenin üzerinde gerçekleştirilen çalışma kapsamında söz konusu etkenle ilgili kimi belirlemeler yapılmıştır.
Keywords : Yabancılara Türkçe öğretimi, dil ilişkileri, kopyalama, İran dilleri