Kant’ın Bilgi Kuramı ve Hegel’in Eleştirisi

Authors : A. Kadir ÇÜÇEN

Pages : 1-15

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2000-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Modern felsefe geleneği çerçevesinde Kant, bilginin imkânını, kaynağını, kapsamını ve ölçütlerini ele alarak, doğru bilginin sınırlarını irdelemiştir. Tanrı’yı, varlığı ve gerçekliği bilmeden önce, bilginin neliğini sorgulamayı kendine amaç edinen Kant, saf aklın içeriğini incelemiştir. Saf aklın a priori kavram ve kategorilerini, deneyin görüsünü ve bilgi yapısını veren, fakat ne usçu ne de deneyci olan bir kuramı ileri süren Kant, bilgi de bir tür Kopernik devrimi gerçekleş- tirmiştir. Alman idealizminin diğer bir temsilcisi olan Hegel, Kant’ın bilgi kuramını “bilgiyi bilmeden önce bilgiyi bilme arzusu” olarak eleştirir. Çünkü Kant’ın a priori kavram ve kategorilerinin anlamsız ve içeriksiz olduğunu ileri süren Hegel’e göre, bilginin kaynağındaki özne-nesne ikilemini “mutlak” olanın birliğinde irdelemek gerekir. Böylece bilgi kuramını, matematiğe ve doğa bilimlerine temellendirme ve “kendinde-şeylerin” varlığı dogmatiğinden kurtararak, mutlak bilginin önünü açar Hegel’in Kant’ın bilgi kuramı eleştirisi, bilgi felsefesinin önünü açarak çağımızdaki değişik bilgi kuramlarının ortaya çıkmasını da sağlamıştır.
Keywords :