HASAN HİLMÎ EDİRNEVÎ DİVANI VE DİVANINDA AYET İKTİBASLARI

Authors : Hasan EKİCİ

Pages : 621-644

Doi:10.21550/sosbilder.399243

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2018-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :XIX. yüzyıl şairlerinden Hasan Hilmî Edirnevî’nin Divan’ında naʻt türünde 343 şiir vardır. Şair, “Divanı’nda” birkaç şiir haricinde redif olarak “yâ Resûla’llâh”, vezin olarak da “mefâʻîlün/mefâʻîlün/mefâʻîlün/mefâʻîlün” kalıbını kullanmıştır. Divanı’ndaki şiirlerden hareketle onun şekilden ziyade manaya önem verdiği söylenebilir. Ayrıca şiirlerinde tasavvufla ilgili terimlere sıkça yer veren Hasan Hilmî Edirnevî’de tasavvufun -özellikle Nakşibendî tarikatının- etkisi olduğu görülmektedir. Klasik Türk edebiyatının beslendiği temel kaynaklardan biri Kur’ân-ı Kerîm’dir. Hasan Hilmî Edirnevî, eserini kaleme alırken ayetlerden iktibaslar yapma yoluyla bu kaynaktan çokça istifade etmiştir. Ayetler, lafzen, manen ve telmih yoluyla iktibas edilmiştir. Şair, ayet iktibaslarını söylemek istediği konuya uygun olarak seçmiş, bu yöntemle şiirlerindeki manayı kuvvetlendirmek istemiştir. Bu çalışma, iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde Hasan Hilmî Edirnevî’nin Divan’ı tanıtılacak, ikinci bölümde ise şiirlerdeki ayet iktibasları ile bunların beyitlerde kullanımına örnekler verilecektir. Böylece ayet iktibaslarının şairin düşünce dünyasında nasıl şekil bulduğu ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords : Hasan Hilmî Edirnevî, divan, nat, iktibas, ayet