BURSA’DA KURULAN MUHACİR VAKIFLARI (1883-1917)

Authors : Nilüfer ATEŞ

Pages : 685-711

Doi:10.21550/sosbilder.664733

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2020-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti, son dönemlerinde Rumeli ve Kafkaslarda yaşadığı askerî yenilgilerin sonucu olarak yoğun göç hareketlerine maruz kalmıştır. Buralarda yaşayan halk, Osmanlı idaresindeki topraklara bilhassa da Anadolu’ya göç etmeye başlamıştır. Osmanlı Devleti, din, mezhep, etnik köken ayrımına gitmeksizin muhacirleri ülkeye kabul etme ve onlara yardımda bulunma şeklinde bir politika ortaya koymuştur. Muhacirler, yeni yerlerine iskân sürecinde devlet ve yerli halkın desteğini görmüşlerdir. Kendileri de bulundukları yeri imar etme, kalkındırma adına sosyal, ekonomik katkıda bulunmuşlardır. Bunlardan biri, hayırsever muhacirlerin vakıflarıdır. Bu makalede, Osmanlı Devleti’nin Kafkaslar ve Rumeli’den aldığı göçler esnasında Bursa’ya yerleştirilen muhacirlerin kurdukları vakıflar incelenmiştir. Konu, muhacirlerin vakıf kurma keyfiyetlerine etki eden dönemin koşulları çerçevesinde temellendirilerek ele alınmıştır. Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi’nde konuyla ilgili tespit edilen vakfiyelerden hareketle hazırlanan bu çalışmada özetle; muhacirlerin cami, mescit yapımı ve bunların görevli maaşlarını karşılamaya yönelik nakit birikimleri ile vakıflar tesis ettikleri ortaya çıkmıştır. Muhacirler, kurdukları vakıflarla kendi toplumlarında din hizmetlerinin yürütülmesinde önemli rol oynamışlardır.
Keywords : Osmanlı, göç, Rumeli, Kafkaslar, vakıf