İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ NADİR ESERLER KÜTÜPHANESİ T. 5526 NUMARADA KAYITLI DÎVÂN-I İLHÂMÎ NÜSHASI TEZHİBİ

Authors : Ebru KARAHAN DALBAŞ

Pages : 1105-1143

Doi:10.21550/sosbilder.1076768

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2022-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti XVII. yüzyıl sonlarında Avrupa devletleri karşısında aldığı askerî yenilgiler sonrasında XVIII. yüzyıl başlarından itibaren Batı’yla ilişiklerini sistematik hâle getirmeye başlamıştır. “Batılılaşma” olarak adlandırılan hareketler Sultan III. Selim Dönemi’nde insert ignore into journalissuearticles values(1789-1807); daha bilinçli bir şekilde sürdürülmüş, özellikle askerî sahadaki yeniliklerin izleri, toplumsal ve siyasi alanda olduğu kadar kültür ve sanatta da seçilir olmuştur. Yeniliklerden nasibini alan tezhip sanatında da farklı uygulamalar yer bulmuştur. Barok ve rokoko üsluplarının Türk zevki ile birleşmesi neticesinde “Türk rokokosu” olarak adlandırılan üslupta eserler verilmiştir. Bununla beraber klasik kaideler motif, desen ve işçilikteki kayıplara rağmen uygulanmaya devam etmiştir. Bu makaleye konu olan el yazması eser, İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphânesi T. 5526 numarada kayıtlı Dîvân-ı İlhâmî nüshasıdır. Dönemine göre tezyinatı özenli bir şekilde yapılmış klasik usuldeki eserlerden olan yazma, bulunduğu kütüphanede sayfa sayfa incelenmiş, eb’adı, bezemeli sayfaları tespit edilmiştir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada eserin künye bilgileri verilmiş, bezemeli sayfaları desen analizi yapılarak ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır.
Keywords : tezhip, Sultan III Selim, Batılılaşma, rokoko, barok