ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME PROBLEMLERİNDE FAYDA FONKSİYONU AĞIRLIKLARININ TAHMİN EDİLMESİ İÇİN MATEMATİKSEL MODEL TEMELLİ BİR YÖNTEM

Authors : Ceren TUNCER ŞAKAR, Barbaros YET

Pages : 379-402

Doi:10.17482/uumfd.346417

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2018-04-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Çok Kriterli Karar Verme insert ignore into journalissuearticles values(ÇKKV); problemlerindeki temel bir konu, karar vericinin insert ignore into journalissuearticles values(KV); tercihlerinin problem çözme sürecine dâhil edilmesidir. Bu tercihler birçok yaklaşımda karar vermeye temel oluşturan kriterlere atanan ağırlıklar şeklinde kullanılmaktadır. Ancak literatürdeki çoğu ÇKKV yöntemi, ağırlıkların baştan bilindiğini kabul etmekte veya KV’nin bu ağırlıkları doğru bir şekilde doğrudan ifade edebileceğini varsaymaktadır. Kriter ağırlıklarını elde etmek için geliştirilen az sayıdaki yöntem, genellikle kriterlerin direkt olarak birbirleriyle kıyaslanmasını gerektirmekte ve KV’nin çok sayıda değerlendirme yapmasına ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışmada geliştirdiğimiz matematiksel programlama tabanlı yöntem, KV için bilişsel zorluk yaratmayacak az sayıda tercih değerlendirmesi ile kriter ağırlıklarını iyi bir şekilde tahmin etmektedir. KV’nin tercihlerini ağırlıklı toplam şeklinde ifade edilen bir fayda fonksiyonuyla yaptığı varsayılmıştır. KV’den direkt olarak kriterleri değerlendirmesi istenmemekte, sınırlı sayıda karar alternatifini tercih sırasına sokması beklenmektedir. Geliştirilen yöntem, beş kriterle değerlendirilen dünya üniversitelerinin sıralanması problemine uygulanmıştır. Karşılaştırma yapmak amacıyla literatürde sıklıkla kullanılan başka bir ağırlık tahmini yöntemi de insert ignore into journalissuearticles values(Swing yöntemi); aynı probleme uygulanmıştır. Geliştirdiğimiz yaklaşımın bu yöntemden daha iyi sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.   
Keywords : Çok Kriterli Karar Verme, Ağırlıklı toplam fayda fonksiyonu, Ağırlık tahmini, Üniversite sıralama, Finansal portfolyo seçimi