İRAN DESTEKLİ Şİİ MİLİSLERİN SURİYE İÇ SAVAŞINDAKİ ROLÜ

Authors : Erkan OKALAN, Ömer Göksel İŞYAR

Pages : 13-35

View : 41 | Download : 40

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mart 2011’de patlak veren Suriye iç savaşı, İran’ın bölgede nüfuzunu artırabilmesi için yeni bir alan yaratmıştır. 2012 yılı sonlarında muhaliflerin ülkenin büyük bölümünde elde ettikleri askeri kazanımları, Esad rejiminin devrilmenin eşiğine geldiğine ilişkin beklentilerin artmasına yol açmıştır. Ancak, beklenenin aksine, 2013 yılı rejimin ülkede yeniden kontrol kazanmaya başladığı bir yıl olmuştur. Çatışma dengelerindeki bu değişimde, İran’ın mezhepsel bir söylemle seferber ettiği Şii milisler kilit rol oynamıştır. Suriye’deki çatışmaya katılan İran destekli Şii milisler yalnızca Esad rejiminin bekasını sağlamakla kalmamış, ayrıca İran’ın Suriye’deki nüfuzunun uzun vadede sürdürülmesine hizmet etmeye başlamışlardır. Bu çalışma, Şii milis gruplar vasıtasıyla Suriye’de artan İran nüfuzunun ülkede kalıcı barış sağlanması ihtimalini zayıflatıcı bir etkiye yol açtığını ileri sürmektedir. Bu doğrultuda, çalışmanın ilk bölümünde, Tahran-Şam ilişkilerinin tarihsel geçmişi bağlamında İran’ın Suriye iç savaşına katılmasında rol oynayan temel dinamikler incelenmektedir. Çalışmanın ikinci bölümü, Suriye’deki İran destekli Şii milisleri, Lübnanlı Hizbullah, Irak merkezli Şii milis gruplar, Afgan Fatimiyun Tugayı ve Pakistanlı Zeynebiyun Tugayı olmak üzere dört başlık altında ele almaktadır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde, Şii milis gruplar vasıtasıyla Suriye’nin askeri, siyasi, ekonomik ve toplumsal düzeninde artan İran nüfuzunun ülkede kalıcı barışın tesis edilme ihtimali üzerindeki etkisi tartışılmaktadır.
Keywords : Suriye İç Savaşı, İran, Şii Seferberliği, Milis Gruplar, Lübnanlı Hizbullah