Türkiye’nin AB ile İlişkilerinde Alternatif Model Arayışı : “Kapsamlı Ekonomik Entegrasyon Anlaşması”

Authors : Çağrı ERHAN, Aysun GÜRBÜZ

Pages : 47-78

Doi:10.1501/Avraras_0000000187

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2013-05-01

Article Type : Conference Paper

Abstract :Avrupa Birliği AB 2006 yılında oluşturduğu “Yeni Ticaret Stratejisi” ve 2010 yılında oluşturduğu “Avrupa 2020 Stratejisi” çerçevesinde üçüncü ülkelerle Serbest Ticaret Anlaşmaları STA imzalamaktadır. Türkiye, AB’yle Ankara Anlaşması ile 1963 yılında oluşturduğu ortaklık ilişkisinin son dönemine 6 Mart 1995 tarihinde aldığı 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı ile gümrük birliği GB uygulamasına geçmiş ve bu çerçevede üye olmadan AB’nin ortak ticaret politikasına uyum yükümlülüğünü üstlenmiştir. AB ile STA imzalayan üçüncü ülkeler, mallarını AB üzerinden Türkiye’ye gümrüksüz geçirebildiğinden Türkiye ile de bir STA imzalamaya gönülsüz davranmaktadırlar. AB’nin büyük ekonomik ülkeler ve önemli ticari bloklarla STA imzalama girişiminin bahsekonu ülkelerin Türkiye ile de bir STA imzalamamaları durumunda Türkiye ekonomisinin son derece zor durumda kalacağı açıktır. Konunun hassasiyeti, Türkiye’nin AB ile uygulamakta olduğu GB uygulamasını sorgulamasına ve bir STA’ya dönüştürülmesi tartışmalarının başlamasına neden olmuştur. oluşturulan Avrupa Ekonomik Alanı’nın AEA genişletilmesi tartışmalarını da başlatmıştır. Avrupa Birliği’nin Yeni Ticaret Stratejisi’ne paralel olarak Türkiye-AB arasında uygulanmakta olan GB’nin hizmetler, kamu alımları ve enerji sektörlerine genişletilerek “Genişletilmiş Gümrük Birliği” uygulamasına geçilmesini önermesi muhtemeldir- ki bu da Türkiye’ye GB uygulamasını yeniden müzakere edebilme fırsatını verebilecektir. Bu çalışma, asıl sorunun Türkiye’nin AB ile ilişkilerinin tıkanması tespitinden ve uluslararası hukukta bir anlaşmayı değiştirmenin tadil etmek veya yeni bir anlaşma yapmak olduğundan hareketle, AB’nin kendi entegrasyon modelinden yola çıkarak, Türkiye-AB ilişkilerini bir üst entegrasyon seviyesine taşıyacak, GB uygulamasındaki olumsuzların da müzakere edilerek giderildiği yeni bir anlaşma ile iki aşamada “tam üyelik hedefi içeren kapsamlı ekonomik entegrasyon anlaşması” ve “siyasi entegrasyon anlaşması” çerçevesinde imtiyazlı ortaklık ilişkisi riski ile ucu açık olan ortalık ilişkisi ve müzakere sürecinin belirsizliğini ortadan kaldırarak taraflar arasında bir takvim çerçevesinde Türkiye’nin tam üye olması gerektiği sonucuna ulaşmıştır
Keywords : Gümrük Birliği, Serbest Ticaret Anlaşması, Kapsamlı Ekonomik Entegrasyon Anlaşması, Đmtiyazlı Ortaklık