Aytül Akal`ın Yapıtlarının Çocuk Yazınının Temel İlkeleri Açısından İncelenmesi

Authors : Mehmet Selim ASLAN, Ergün HAMZADAYI

Pages : 1-21

View : 46 | Download : 28

Publication Date : 2023-09-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Çocuk yazını; çocukların bilişsel, duyuşsal gelişimleri başta olmak üzere çocuklar üzerinde birçok etkisi bulunan oldukça önemli ve üzerinde titizlikle durulması gereken bir alandır. Çocuk okurların doğrudan etkileşim kurduğu bu alanda çocuk okurları, bilimsel veriler doğrultusunda yetkin ürünlerle karşılaştırmak gerek bireysel gerek toplumsal açıdan büyük önem taşımaktadır. Çocuk gerçekliği ve çocuğa görelik ilkelerini işe koşarak çocuk okurun edilgen bir nesne konumundan etken bir özne konumuna yükselmesinde önemli bir işlev üstlenen çocuk yazını, bu işlevi yerine getirirken çocuk yazınının temel ilkelerine uymalıdır. Bu duruma koşut olarak bu araştırmada, çocuk yazınında önemli bir yer edinmiş, yapıtları birçok dile çevrilmiş olan çocuk yazını yazarı Aytül Akal’ın çocuk okurlar için kaleme aldığı romanlarının çocuk yazınının temel ilkeleri olan; karakter, konu, ileti, dil ve anlatım ile resim açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda bu araştırma betimsel tarama modelinde olup Aytül Akal’ın ortaokul çağına seslenen söz konusu 20 romanı, nitel araştırma yöntemlerinden belge inceleme insert ignore into journalissuearticles values(doküman inceleme); yoluyla çözümlenmiştir. Aytül Akal’ın yapıtlarının, çocuk yazınının temel ilkeleri açısından genellikle yetkin olduğu saptanmıştır. Bu duruma koşut olarak Aytül Akal’ın yapıtlarının çocuklarda okuma sevgisinin ve alışkanlığının kazanılmasında etkin özellikler içerdiği belirlenmiştir. Yapıtlarda çocuğa görelik ve çocuk gerçekliği ilkelerinin öncelenmesi, bu durumu sağlayan başlıca etken olarak ön plana çıkmıştır. Ayrıca başkişilerin çocuk okurların sağlıklı özdeşim kurabileceği kişilerden seçildiği, seçilen konuların çoğunlukla çocuk okurların ilgisine ve gereksinimine seslendiği; iletilerin genellikle örtük iletilerden oluşup çocuk okurun dil ile düşün evrenine uygun olduğu, yapıtlarda kullanılan resimlerin estetik duyarlık ile çizildiği, çocuk okurların içinde bulunduğu yaşam evresine uygun mizahi özellikler içerdiği, anlatıları genellikle somutladığı ve doğru konumlandırıldığı anlaşılmıştır. Bununla birlikte Aytül Akal’ın yapıtlarının, konunun yapılandırmasını zayıflatan ögelerden olan duygusallık ögesini içermediği belirlenirken abartılmış merak ve rastlantısallık ögelerini içerdiği belirlenmiştir. Ayrıca yapıtlarda dilin varsıllığını yansıtan atasözlerine yeterince yer verilmediği ve yapıtların dilimize henüz yerleşmemiş yabancı sözcüklerden arınık olmadığı saptanmıştır. İncelenmiş olan yapıtlara yönelik araştırmacılara ve eğitimcilere önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Aytül Akal, Çocuk Yazını, Temel İlkeler