Çocuk Edebiyatı Ders Kitaplarında Çocuk Kavramı

Authors : Mert Başbayrak, M. Halil Sağlam

Pages : 19-35

View : 102 | Download : 45

Publication Date : 2024-11-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Yükseköğretim kurumlarında çocuk edebiyatı dersi Eğitim ve Sağlık Bilimleri Fakültelerinin bazı bölümlerinde seçmeli ve zorunlu ders olarak okutulmaktadır. Bölümlerde farklı yazarlara ait sınırlı sayıda kaynak kullanılmaktadır. Ders kaynaklarında çocuk kavramı farklı niteliklerde ele alınmakta; kavramla ilgili farklı tanımlamalar yapılmaktadır. Yapılan farklı tanımlamalar da çocuk kavramının dolayısıyla çocuk edebiyatının sınırlarını belirsizleştirmektedir. Araştırmanın amacı çocuk edebiyatıyla ilgili çocuk gelişimi ve gelişim psikolojisi kitaplarının bakış açısını da önemseyerek sınırlılığı belli olan bir tanımlama ortaya koymaktır. Bu amaçla üniversitelerde yaygın olarak kullanılan 10 çocuk edebiyatı ders kitabı incelenmiş, elde edilen veriler çocuk gelişimi ve gelişim psikolojisi ders kitaplarıyla karşılaştırılmıştır. Çalışmada öncelikle çocuk edebiyatına, çocuk kavramının gelişimsel özelliklerine ve Türkiye’deki çocuk edebiyatı öğretiminin tarihçesine yer verilmiş bununla birlikte konuyla ilgili genel sorunlara değinilmiştir. Daha sonra çocuk kavramıyla ilgili ders kitaplarında geçen yaş aralıkları ve tanımlamalar ortaya konmuş, birbirleriyle örtüşen veya çelişen tanımlamalar tespit edilmiştir. Araştırma sonucuna göre çocuk tanımı için daha çok 2-14 yaş aralığının kullanıldığı ve çocuk edebiyatı ders kitaplarının genelde birbirlerini referans göstererek tekrara düştükleri tespit edilmiştir. Çocuk gelişimi ve gelişim psikolojisi alanındaki kaynaklara göre çocukların yaş aralığı büyük oranda 2 ve 11/13 olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla çocuk edebiyatı ders kitaplarının da bu yaş aralığının fiziksel ve psikolojik özelliklerine göre planlanması önem arz etmektedir. Elde edilen sonuçlar ışığında çocuk kavramının tekrar tanımlanması bununla birlikte çocuk ve ilk gençlik edebiyatı arasındaki farkın daha belirgin hale getirilmesi önerilmektedir.
Keywords : Çocuk edebiyatı, çocuk edebiyatı öğretimi, çocuk kavramı, gelişim psikolojisi, çocuk gelişimi